Bệnh nội tiết

Tầm quan trọng của tuyến nội tiết

Hệ nội tiết gồm có mạng lưới hệ thống những tuyến nội tiết và những mô, những đám tế bào có tính năng nội tiết, mỗi tuyến tiết ra một hoặc nhiều hormone khác nhau, qua tuần hoàn để điều hòa khung hình. Hệ thống nội tiết có trách nhiệm đặc biệt quan trọng trong việc liên tục chuyển đi những tín hiệu. Những “ chất truyền tin ” đó được gọi là những hormone, được tiết ra từ một tuyến đặc biệt quan trọng gọi là tuyến nội tiết. Chúng mang những tín hiệu tới một tuyến khác hoặc những tế bào không phải là nội tiết. Hormon có vai trò đặc biệt quan trọng quan trọng, nó góp thêm phần quan trọng vào quá trìnhđiều hòa hầu hết những chuyển hóa trong khung hình như điều hòa nhiệt độ, cân đối khung hình khi có stress, điều hòa đường huyết …

Có hai hệ thống chính điều hòa các chức năng cơ thể là hệ thần kinh thông qua cơ chế thần kinh và hệ nội tiết thông qua cơ chế thể dịch. Hệ nội tiết bao gồm các tuyến nội tiết nhỏ, nằm rải rác, không liên quan về mặt giải phẫu nhưng lại liên quan rất chặt chẽ về mặt chức năng. Bên cạnh đó, có thể nói hầu hết các cơ quan và tế bào trong cơ thể đều làm nhiệm vụ nội tiết.

Bệnh nội tiết – những điều cần biết

Tuyến nội tiết là những tuyến không có ống dẫn, gồm hai phần : phần chế tiết tạo thành từng đám tế bào có trách nhiệm tổng hợp và phóng thích hormon, lưới mao mạch nhiều mẫu mã phủ bọc xung quanh những tế bào chế tiết có trách nhiệm đảm nhiệm hormone đưa vào mạng lưới hệ thống tuần hoàn . Các tuyến nội tiết chính trong khung hình gồm : vùng hạ đồi, tuyến yên, tuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến tụy, tuyến thượng thận và tuyến sinh dục . Bình thường, mạng lưới hệ thống thông tin phản hồi của những tuyến nội tiết giúp trấn áp sự cân đối hormon trong máu. Nếu khung hình có quá nhiều hoặc ít hormon nào đó, mạng lưới hệ thống này sẽ phát tín hiệu để những tuyến nội tiết khắc phục sự cố. Mất cân đối nội tiết tố hoàn toàn có thể xảy ra nếu mạng lưới hệ thống thông tin phản hồi gặp yếu tố . Các rối loạn thường gặp là tăng hay giảm công dụng và nguyên do của những rối loạn này rất nhiều, tùy thuộc vào từng tuyến nội tiết. Ví dụ tuyến giáp tổng hợp và bài tiết nhiều hormon giáp vào máu. Tùy thực trạng hoạt động giải trí của tuyến sẽ gây ra hội chứng cường giáp ( do tằng hiatj động chức nặng gây thực trạng thừa hormoon giáp hay suy giáp ( do suy giảm hoạt động giải trí tính năng – ví dụ những bệnh viêm tuyến giáp tự miễn ; do phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp …

Biểu hiện của rối loạn nội tiết

Trước đây người ta thường nói tới rối loạn của từng tuyến nội tiết, nhưng ngày này người ta đã nhận ra mối tương quan rất ngặt nghèo giữa những tuyến nội tiết. Do vậy mà những biểu lộ của rối loạn nội tiết trong lâm sàng rất phức tạp. Nhưng tựu chung lại có hai hội chứng lớn của rối loạn này là cường công dụng và suy công dụng . Có rất nhiều biểu lộ tương quan đến rối loạn nội tiết, tùy thuộc vào từng tuyến. Nhưng có những tín hiệu chung mà khi người bệnh nhận thấy thì nên đi khám bệnh ngay, như : tăng cân, sụt cân không bình thường, uống nhiều, tiểu nhiều, vết thương lâu lành … Rối loạn nội tiết gây ra nhiều bệnh nguy hại, 1 số ít bệnh thường gặp lúc bấy giờ như : đái tháo đường type 2, suy giáp, cường suy tuyến thượng thận ( do bệnh lý tự miễn hoặc do thuốc ) suy tuyến yên …

Các bệnh thường gặp do rối loạn nội tiết – chuyển hóa

Đái tháo đường typ 2 : đây là căn bệnh khá thông dụng và đang đà tăng trưởng mạnh, tuy nhiên hầu hết người mắc lại không hề biết mình có bệnh. Đái tháo đường type 2 là một bệnh rối loạn chuyển hóa glucose đặc trưng bởi sự ngày càng tăng đường huyết mãn tính do sự giảm tiết hay rối loạn bài tiết insulin từ tế bào beta của tuyến tụy và có sự đề kháng insulin. Trong những bệnh lý rối loạn chuyển hóa, đái tháo đường là bệnh lý hay gặp nhất và có nhiều biến chứng mạn tính để lại những hậu quả nặng nề cho người bệnh. Vì vậy, phát hiện sớm những yếu tố rủi ro tiềm ẩn để hoàn toàn có thể chẩn đoán sớm bệnh đái tháo đường cũng như nắm vững được những biến chứng của bệnh là rất là thiết yếu . Suy giáp : suy giáp tương quan đến bất kể thực trạng nào tương quan đến hiện tượng kỳ lạ tuyến giáp sản xuất ra hormon dưới mức thông thường. Suy giáp dẫn đến nhiều rối loạn với những bộc lộ : căng thẳng mệt mỏi, giảm năng lực gắng sức, có khi tăng cân ; sợ lạnh, da khô và thô, da tái lạnh ; tóc dễ rụng gãy, rụng lông mày, lông nách, lông mu thưa ; phù niêm mạc toàn thể, da mỡ ( trông láng bóng ), thâm nhiễm những cơ quan như mi mắt ( nặng mí mắt ), lưỡi ( lưỡi to dày ), thanh quản ( nói khàn, khó thở ), cơ ( gây giả phì đại cơ ) ; dễ bị táo bón ; nhịp tim chậm, tim to, tràn dịch màng tim ; nếu suy giáp nặng hoàn toàn có thể suy tim ( nhất là khi có thiếu máu đi kèm ) ; tâm lý và hoạt động chậm rãi, nói chậm, trí nhớ giảm . Suy giáp nếu không được điều trị sẽ dẫn đến những rủi ro tiềm ẩn : tăng cholesterol, Triglyceride, giảm HDL ; tăng đề kháng mạch máu ngoại biên ; biến hóa nội mạc mạch máu ; tăng rủi ro tiềm ẩn bệnh mạch máu ngoại biên ; tăng độ dầy động mạch cảnh ; tăng suy tim sung huyết ; suy công dụng tâm thất ở thì tâm thu và tâm trương ; tăng rủi ro tiềm ẩn trầm cảm, lo ngại, cơn hoảng sợ ; tăng rủi ro tiềm ẩn chậm lớn ở trẻ có mẹ bị suy giáp lúc mang thai . Cường giáp : là thực trạng dư thừa quá nhiều hormon tuyến giáp trong máu. Sự dư thừa nồng độ của hormon giáp làm tăng chuyển hóa và tăng rủi ro tiềm ẩn bị những bệnh khác như bệnh tim, loãng xương, và những rối loạn chuyển hóa khác. Ngoài ra sự dư thừa hormon giáp còn gây ra những rối loạn về tâm, thần kinh ; rối loạn tiêu hóa và những rối loạn tình dục ( lãnh đạm tình dục, rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ ; giảm ham muốn, rối loạn cương dương ở phái mạnh … ). Khi bị cường giáp, có những bộc lộ : stress và kích thích ; đánh trống ngực và tim đập nhanh ; run giật ; sụt cân hoặc tăng cân ; tăng số lần đi cầu hoặc bị tiêu chảy ; phù nề phần thấp ở chân / bị liệt bất thần ; khó thở khi gắng sức ; rối loạn giấc ngủ ; biến hóa thị giác, sợ ánh sáng hoặc nhạy cảm với ánh sang, kích ứng mắt kèm với tăng tiết nước mắt, nhìn đôi, lồi mắt ; căng thẳng mệt mỏi và yếu cơ … Cường giáp nếu không phát hiện và điều trị kịp thời hoàn toàn có thể dẫn đến những hậu qua nặng nề về tim mạch như : rung nhĩ ; rối loạn công dụng tâm trương, giảm phân suất tống máu ; dày thất trái, co thắt cơ tim, loãng xương Bệnh tuyến thượng thận : Bệnh suy tuyến thương thận mạn tính còn gọi là bệnh suy thượng thận mạn hay bệnh Addison. Các bệnh lý tuyến thượng thận như hội chứng Cushing ( cường vỏ thượng thận ), hội chứng Conn, ( cường Aldosterol tiên phát ). Bệnh Addison suy thượng thận tiên phát thường bị bỏ lỡ do những triệu chứng không nổi bật hoặc bệnh nhân hay thầy thuốc không chú ý cho đến khi người bệnh đến đã ở tiến trình muộn như tai biến mạch não suy tim hoặc khi u đã quá to gây tổn thương nặng nề cho người bệnh . Trong những năm gần đây, lạm dụng thuốc đang thực sự gây nhiều trở ngại những thầy thuốc lâm sàng. Trong những thuốc thường hay sử dụng, nhóm corticoid là một nhóm thuốc giảm đau chống viêm giảm miễn dịch được sử dụng rất nhiều. Bên cạnh những công dụng hữu dụng của thuốc, việc lạm dụng nhóm thuốc này đã gây một tỷ suất khá cao suy thượng thận thứ phát do thuốc. Hậu quả là bệnh nhân bị loãng xương, suy giảm miễn dịch … và vỏ thượng thận giảm hoặc không tiết cortisol gây ra bệnh cảnh suy thượng thận, hoàn toàn có thể rình rập đe dọa tính mạng con người người bệnh . Suy tuyến yên : là sự suy giảm công dụng bài tiết hormon của tuyến yên, những hormon này có công dụng kích thích những tuyến khác. Bệnh lý tuyến yên là bệnh lý ít được mọi người chú ý đến cho đến khi khối u đã quá to gây chèn ép và gây suy tuyến yên tác động ảnh hưởng đến chất lượng sống của người bệnh. Đây là một rối loạn hiếm gặp, trong đó tuyến yên hoặc không sản xuất hoặc không sản xuất đủ một hoặc nhiều hormone. Sự thiếu vắng này hoàn toàn có thể tác động ảnh hưởng đến bất kể những tính năng thường thì của khung hình, ví dụ điển hình như áp lực đè nén tăng trưởng trong máu và sinh sản .

Khi bị suy tuyến yên, sẽ gặp phải các triệu trứng: mệt mỏi; sụt cân; suy giảm ham muốn tình dục; nhạy cảm với cảm lạnh hoặc khó giữ ấm; ăn không ngon miệng; phù mặt; thiếu máu; rụng lông, tóc; ở phụ nữ đang nuôi con thì bị mất khả năng sản xuất sữa; trẻ em chậm phát triển.

Các kỹ năng và kiến thức cơ bản của bệnh lý nội tiết sẽ giúp cho tất cả chúng ta có cái nhìn tổng quan hơn về bệnh nội tiết rối loạn chuyển hoá, phần nào hoàn toàn có thể giúp ta phát hiện được bệnh sớm hơn nhờ vậy giảm được những biến chứng nặng nề . Việc điều trị những rối loạn tuyến nội tiết rất phức tạp, việc bổ trợ hormon thiếu vắng hay sử dụng những loại thuốc làm kích thích hoặc ức chế tiết hormon nào đó nên do những bác sĩ chuyên khoa nội tiết chỉ định và có sự theo dõi đặc biệt quan trọng. Việc bổ trợ hormon nội tiết được chỉ định và theo dõi rất cẩn trọng nhằm mục đích làm giảm những tính năng không mong ước của những chế phẩm này do đó không khuyến khích sử dụng khi chưa có chỉ định . Bên cạnh việc điều trị nội khoa thì điều trị ngoại và xạ trị cũng thường được đặt ra với những bệnh lý của những tuyến nội tiết. Việc chỉ định mô hình điều trị nào cho bệnh lý những tuyến nội tiết cần được xem xét thận trọng tránh để lại hậu quả nặng nề cho người bệnh không riêng gì trong thời hạn ngắn mà còn rất lâu bền hơn ( có khi hàng năm sau mới Open ) .