Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ Võ Thị Thùy Trang, Khoa Khám bệnh & Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.
Enzyme đóng một vai trò rất lớn trong hoạt động sống hàng ngày của cơ thể con người. Bằng cách liên kết và thay đổi những hợp chất, chúng giúp duy trì tốt hoạt động tại hệ tiêu hóa, hệ thần kinh, cơ bắp và những cơ quan khác.
1. Enzyme là gì vậy?
Enzyme cấu trúc bởi những phân tử protein, có tác dụng làm tăng tốc độ phản ứng hóa học trong cơ thể. Chúng liên kết và biến đổi cấu trúc của những phân tử nhằm phục vụ cho nhiều hoạt động khác nhau như hô hấp, tiêu hóa, chức năng cơ và thần kinh, trong đó tiêu biểu là:
Bạn đang đọc: Enzyme là gì và cách chúng hoạt động
Enzyme là gì và cách chúng hoạt động
Hệ tiêu hóa: Enzym giúp cơ thể phá vỡ những phân tử phức tạp thành những phân tử đơn giản hơn như glucose, để sử dụng làm năng lượng.Sao chép DNA: Mỗi tế bào trong cơ thể đều chứa DNA. Mỗi lần tế bào phân chia, DNA cần được sao chép. Enzyme trợ giúp trong quá trình này bằng cách tháo cuộn DNA và sao chép thông tin.Men gan: Gan phân hủy những chất độc trong cơ thể. Để làm điều này, nó cần sự hỗ trợ của nhiều loại enzym khác nhau.
2. Enzyme hoạt động như thế nào?
Enzyme tiếp xúc với những phân tử theo quy mô “ khóa và chìa khóa ”. Mô hình này được trình làng lần đầu năm 1894 và update với tên gọi quy mô khớp cảm ứng .Ban đầu, theo quy mô “ khóa và chìa khóa ”, một enzyme chỉ hoàn toàn có thể link với một cơ chất tương thích, tương ứng “ ổ khóa ” và “ chìa khóa ” .Tuy nhiên, theo quy mô khớp cảm ứng, enzyme khi tiếp xúc với cơ chất hoàn toàn có thể biến hóa để tương thích với cơ chất. Nghĩa là một enzyme hoàn toàn có thể link với nhiều loại cơ chất khác nhau. Sau khi cơ chất được khóa trọn vẹn và ở đúng vị trí thì quy trình xúc tác mở màn .
3. Điều kiện thuận lợi cho hoạt động của enzyme
Enzyme chỉ có thể hoạt động trong những điều kiện nhất định. Hầu hết những enzym trong cơ thể hoạt động tốt nhất ở khoảng 37°C. Ở nhiệt độ thấp hơn, chúng vẫn hoạt động nhưng chậm hơn nhiều. Tương tự, những enzym chỉ có thể hoạt động trong một khoảng pH nhất định phụ thuộc vị trí của chúng trong cơ thể. Ví dụ, những enzym trong ruột hoạt động tốt nhất ở độ pH 7,5, trong khi những enzym trong dạ dày hoạt động tốt nhất ở độ pH 2 vì dạ dày có tính axit hơn nhiều.
Nếu nhiệt độ quá cao / môi trường quá axit / môi trường quá kiềm, enzyme sẽ thay đổi hình dạng gây khó khăn trong việc liên kết với cơ chất.
Xem thêm: Tổng giám đốc điều hành là gì vậy?
4. Cofactor (đồng yếu tố)
Một số enzym không hề link với cơ chất cho đến khi cofactor gắn vào. Do đó, cofactor có vai trò như một chiếc cầu liên kết enzyme và cơ chất. Ví dụ, carbonic anhydrase, một loại enzyme giúp duy trì độ pH của khung hình, không hề link với cơ chất trừ khi nó được gắn vào một ion kẽm .
5. Chất ức chế enzyme
Để bảo vệ những mạng lưới hệ thống của khung hình hoạt động giải trí đúng chuẩn, nhiều lúc hoạt động giải trí của enzym hoàn toàn có thể bị ức chế theo 1 số ít cách :
Chất ức chế cạnh tranh (competitive inhibitors): Ngăn cơ chất gắn với enzyme bằng cách ganh đua với cơ chất để gắn vào enzyme.Chất ức chế không cạnh tranh non-competitive inhibitors: Gắn vào enzyme nhưng không phải vị trí hoạt động nhằm giảm hiệu suất làm việc của enzyme.Chất ức chế không cạnh tranh uncompetitive inhibitors: Gắn với enzym và cơ chất sau khi chúng đã liên kết với nhau nhằm làm chậm phản ứng, kéo dài thời gian hình thành sản phẩm.Chất ức chế không đảo ngược (irreversible inhibitors): Gắn và làm bất hoạt vĩnh viễn enzym.
6. Một số loại enzyme trong cơ thể con người
Có hàng ngàn loại enzyme trong khung hình con người, những loại enzyme dưới đây chỉ là một vài ví dụ nổi bật :
Lipase: Giúp tiêu hóa chất béo tại ruột.Amylase: Giúp chuyển hóa tinh bột thành đường.Maltase: Giúp chuyển hóa đường maltose thành glucose. Maltose được tìm thấy trong những loại thực phẩm như khoai tây, mì ống và bia.Trypsin: Giúp chuyển hóa protein thành những axit amin. Trypsin được tiết ở trong ruột non.Lactase: Cũng được tìm thấy ở ruột non, giúp chuyển hóa lactose thành glucose và galactose.Acetylcholinesterase: Giúp phân hủy chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine trong dây thần kinh và cơ.Helicase: Enzyme tháo xoắn DNA.DNA polymerase: Tổng hợp DNA từ deoxyribonucleotide.
Enzyme đóng một vai trò rất lớn trong hoạt động sống hàng ngày của cơ thể con người. Bằng cách liên kết và thay đổi những hợp chất, những enzyme duy trì tốt hoạt động tại hệ tiêu hóa, hệ thần kinh, cơ bắp và những cơ quan khác.
Xem thêm: EBIT là gì vậy? 4 ứng dụng hữu ích từ chỉ số EBIT
Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số hoặc đăng ký lịch trực tuyến TẠI Đ Y. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn!
Nguồn tham khảo: medicalnewstoday.com, livescience.com