Hiệu ứng mờ viền được vận dụng để khoanh vùng trọng tâm của bức ảnh và lôi cuốn sự quan tâm của người xem .
Bức ảnh trên bộc lộ cả hiệu ứng mờ viền và hạn chế thị trường ( FOV ). Trên đây là một bức ảnh chụp bởi ” máy ảnh ngắm và chụp ” tích hợp kính hiển vi. Nói một phương pháp chính thức, mờ viền ( độ sáng của viền mờ dần ) là hiệu ứng Open khi khi mạng lưới hệ thống quang học không được kiểm soát và điều chỉnh tốt. Trong bức ảnh trên, phần màu đen là phận số lượng giới hạn của thị trường, tiếp đó là phần tạo ra do hiệu ứng mờ viền .
Trong nhiếp ảnh và quang học, hiệu ứng mờ viền ( ; French: “vignette”) là hiện tượng giảm độ sáng hoặc bão hòa màu tại viền ngoài so với trọng tâm của bức ảnh. Từ “vignette”, có nguồn gốc từ từ “vine”, có nghĩa là rìa trang trí của một cuốn sách. Sau đó, thuật ngữ này được sử dụng cho các bức ảnh chân dung mà chụp rõ phần giữa, và làm mờ phần rìa. Hiện tượng tương tự cũng xảy ra khi khi chiếu hình ảnh hoặc video ra ngoài màn chiếu. Đó gọi là hiệu ứng “hotspot” ở các bộ phim gia đình (phân biệt với phim phòng chiếu) giá rẻ không được áp dụng các kỹ thuật chuyển đổi video thích hợp.
Hiệu ứng mờ viền thường là tác động không mong muốn do phương pháp cài đặt thông số máy ảnh và do giới hạn của ống kính. Tuy nhiên, thỉnh thoảng nó cũng được sử dụng một phương pháp có chủ đích, nhằm thu hút sự chú ý của người xem vào trọng tâm của bức ảnh. Nhiếp ảnh gia có thể tạo hiệu ứng này bằng phương pháp chủ động sử dụng ống kính hoặc bộ lọc thích hợp, cũng có khi bằng các biện pháp xử lý hậu kì.
Hiệu ứng mờ viền được hiểu như thế nào?
Bạn đang đọc: Hiệu ứng mờ viền được hiểu như thế nào?Dựa theo những nguyên tắc của hiệu ứng mờ viền, Sidney F. Ray đã chia hiệu ứng mờ viền thành những loại sau :
Hiệu ứng mờ viền cơ họcHiệu ứng mờ viền quang họcHiệu ứng mờ viền tự nhiên
Riêng với ảnh kỹ thuật số, còn có thêm :
Hiệu ứng mờ viền điểm ảnh
Riêng với ảnh chụp bằng máy cơ còn có thêm :
Hiệu ứng mờ viền phim nhựa
Hiệu ứng mờ viền cơ học
Hiệu ứng mờ viền cơ học Open khi chùm sáng lệch trục phát ra từ vật chụp bị những vật khác như bộ lọc, ống kính thứ cấp, nắp ống kính không thích hợp … chắn một phần, khiến biến hóa kích cỡ ảnh tới độ dừng khẩu độ tương ứng góc đến lệch trục ( nguyên do xuất phát từ đường đi của tia sáng bị chắn một phần ). Hiệu ứng hoàn toàn có thể xảy ra từ từ hoặc bất thần – khẩu độ càng nhỏ, hiệu ứng xảy ra càng bất thần tương ứng sự biến hóa của góc lệch trục .Nếu Open một phần nào đó không nhận được một tia sáng nào chiếu đến do hiệu ứng mờ viền cơ học ( đường đi của tia sáng đến phần đó bị chắn trọn vẹn ), thì đó gọi là số lượng giới hạn thị trường ( FOV : field of view ) và phần đó sẽ có màu đen .
Hiệu ứng mờ viền quang học
Xảy ra ở các ống kính cấu tạo bởi nhiều thấu kính, do sự khác nhau về kích thước vật lý của các thấu kính. Thấu kính rìa bị hạn chế bởi các thấu kính đằng trước, làm giảm góc mở của ống kính đối với các tia sáng lệch trục. Kết quả của hiện tượng này là cường độ ánh sáng chiếu đến giảm dần ở rìa bức ảnh. Mờ viền quang học phụ thuộc chủ yếu vào khẩu độ ống kính và thường thì có thể điều chỉnh bằng phương pháp giảm từ 2–3 mức đóng khẩu độ. (tăng chỉ số khẩu độ tương đối.)
Hiệu ứng mờ viền tự nhiên
Không giống như trường hợp trước, mờ viền tự nhiên ( còn gọi là nhòe sáng tự nhiên ) không bắt nguồn từ việc hạn chế tia sáng chiếu đến. Độ nhòe xê dịch cos4, tuân theo luật nhòe sáng ” cos mũ 4 “. Tức là, độ nhòe sáng tỉ lệ với bậc 4 cosine góc đến của tia sáng chiếu lên phim hoặc mảng sensor. Ống kính quan trắc góc rộng và ống kính ở những máy ảnh ngắm chụp ( máy ảnh compact ) rất hay gặp thực trạng mờ viền tự nhiên. Ống kính tele ( ống kính chụp xa ), ống kính góc rộng Angenieux ( sử dụng một thấu kính tele lật ngược ) sử dụng trên những máy ảnh SLR ( ở Nước Ta được biết đến với tên gọi thông dụng là máy ảnh cơ ), và ống kính viễn tâm nói chung ít chịu tác động ảnh hưởng của hiện tượng kỳ lạ mờ viền. Kính lọc GND ( graduated neutral density hay gradual grey filter ) và những kĩ thuật giải quyết và xử lý hậu kì hoàn toàn có thể được sử dụng để chữa lỗi mờ viền tự nhiên, bởi hiện tượng kỳ lạ này không hề thay thế sửa chữa bằng phương pháp kiểm soát và điều chỉnh ống kính. Một số ống kính tân tiến được đặc chế để ánh sáng chiếu đến phim là ánh sáng song song hay gần như vậy giúp vô hiệu hoặc làm giảm đáng kể hiện tượng kỳ lạ mờ viền. Hầu hết những ống kính sản xuất cho mạng lưới hệ thống 4/3 là loại ống kính này, đa phần là ống kính viễn tâm .
Hiệu ứng mờ viền điểm ảnh
Hiệu ứng mờ viền điểm ảnh chỉ xảy ra ở những máy ảnh kỹ thuật số do đặc tính nhờ vào góc chiếu đến của những bộ cảm biến số và cường độ ánh sáng thẳng góc khi nào cũng mạnh hơn theo phương xiên. Hầu hết máy ảnh kỹ thuật số đều tích hợp bên trong một bộ giải quyết và xử lý ảnh để khắc phục hiệu ứng mờ viền quang học và mờ viền điểm ảnh khi quy đổi tài liệu gốc nhận được từ những bộ cảm ứng sang định dạng ảnh chuẩn như JPEG hoặc TIFF. Việc tích hợp thêm một ống kính kiểm soát và điều chỉnh siêu nhỏ ngay trước những bộ cảm ứng ảnh cũng hoàn toàn có thể khắc phục hiện tượng kỳ lạ mờ viền điểm ảnh .
Hiệu ứng mờ viền hoàn toàn có thể được sử dụng trong những bức ảnh thẩm mỹ và nghệ thuật, như trong một bức ảnh toàn cảnh ( panorama ) .
Hiệu ứng mờ viền được sử dụng trong tiến trình giải quyết và xử lý hậu kì với ứng dụng giải quyết và xử lý ảnh kỹ thuật số
Vì nhiều mục đích nghệ thuật, hiệu ứng mờ viền có thể được áp dụng vào các bức ảnh vốn không bị mờ viền bằng phương pháp sử dụng kỹ thuật Dodging and burning ở viền ngoài bức ảnh (nếu sử dụng phim) hoặc các kỹ thuật xử lý ảnh kỹ thuật số, như sử dụng một lớp phủ mờ viền. Bộ lọc Lens Correction trong Photoshop cũng có thể được tận dụng để thực hiện thủ thuật này.
Đối với giải quyết và xử lý ảnh kỹ thuật số, kỹ thuật này được vận dụng khi muốn tạo ra một khung cảnh mờ ảo trên bức ảnh .
^Sidney F. Ray, Applied photographic optics, 3 rd ed., Focal Press ( 2002 ) ISBN 978 – 0-240 – 51540 – 3