Hy Lạp là gì!

Hy Lạp (tiếng Hy Lạp: Ελλάδα, chuyển tự Ellada hay Ελλάς, chuyển tự Ellas), tên gọi chính thức là Cộng hòa Hy Lạp (tiếng Hy Lạp: Ελληνική Δημοκρατία, chuyển tự Elliniki Dimokratia), là một quốc gia có chủ quyền thuộc khu vực nam u. Hy Lạp nằm ở phía nam của bán đảo Balkan, giáp với Albania, Bắc Macedonia và Bulgaria về phía bắc, Thổ Nhĩ Kỳ và biển Aegea bao bọc phía đông và phía nam đất nước còn biển Ionia nằm ở phía tây. Phần lớn địa hình của Hy Lạp là núi non hiểm trở. Lãnh thổ Hy Lạp có rất nhiều những hòn đảo lớn nhỏ thuộc khu vực biển Địa Trung Hải. Dân số Hy Lạp năm 2015 được ước tính đạt xấp xỉ 11 triệu người.

Hy Lạp là một trong những nền văn minh rực rỡ tỏa nắng nhất của thời kỳ cổ đại, có ảnh hưởng tác động sâu rộng đến những nền văn minh khác xung quanh khu vực Địa Trung Hải cũng như để lại nhiều di sản, thành tựu văn hóa truyền thống, khoa học, thẩm mỹ và nghệ thuật, … cho quả đât tới tận thời nay. Đây là nơi sinh ra của nền dân chủ, triết học phương Tây, Thế vận hội Olympic cùng rất nhiều ý tưởng, sáng tạo, điều tra và nghiên cứu khoa học, thẩm mỹ và nghệ thuật khác. Đến thời kỳ trung cổ, Hy Lạp trở thành một bộ phận của Đế chế Byzantine, rồi sau đó lại nằm trong Đế chế Ottoman trong gần 4 thế kỷ. Năm 1821, người Hy Lạp nổi dậy khởi nghĩa, đấu tranh giành độc lập .

Đất nước Hy Lạp ngày nay là một quốc gia phát triển. Hy Lạp là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc, NATO, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Năm 1981, Hy Lạp trở thành một thành viên của Liên minh châu u (EU).

Hy Lạp là gì!

Bạn đang đọc: Hy Lạp là gì!

Tên gọi

Tên “Hy Lạp” trong tiếng Việt bắt nguồn từ tiếng Trung. Trong tiếng Hy Lạp, nước này được gọi là Hellas (Ελλάς) hoặc Ellada (Ελλάδα) . Bằng tiếng Trung, “Hellas” được phiên âm là “希臘” (pinyin: Xīlà). “希臘” có âm Hán Việt là “Hy Lạp”..

Trong tiếng Anh nước này được gọi là Greece, từ này bắt nguồn từ Graecia trong tiếng Latin, có nghĩa là Vùng đất của người Hy Lạp.

Lịch sử

Thời kỳ tiền sử

Một bức tranh tường miêu tả cảnh đấu bò tại hoàng cung KnossosVào Thời kỳ Đồ Đồng, tại Hy Lạp đã Open hai nền văn minh lớn là nền văn minh Minoan trên hòn đảo Crete và nền văn minh Mycenae trên bán đảo Peloponnese thuộc miền nam Hy Lạp .Nền văn minh Minoan đạt đến đỉnh điểm trên hòn đảo Crete vào khoảng chừng năm 2700 đến 1450 trước Công nguyên. Nền kinh tế tài chính của họ đa phần dựa trên sản xuất nông nghiệp và hoạt động giải trí ngoại thương với những vương quốc láng giềng. Người Minoan đã sản xuất ra nhiều loại đồ gốm chất lượng cao và thiết kế xây dựng được nhiều đền đài trang trọng. Dấu tích của những khu công trình vẫn còn sống sót đến thời nay trên hòn đảo Crete, một trong số đó là quần thể hoàng cung tại Knossos. Đến khoảng chừng năm 1600 trước Công nguyên, nền văn minh Mycenae trên bán đảo Peloponnese đã tăng trưởng thịnh vượng và ép chế nền văn minh Minoan đang tan rã. Họ đã thiết kế xây dựng được nhiều thành phố lớn phong phú và thiết lập những mối quan hệ ngoại thương với những vương quốc láng giềng. Thế nhưng đến khoảng chừng năm 1200 TCN, trước sự rình rập đe dọa của ngoại xâm, những thành trì tại Mycenae đã bị bỏ phế, kinh doanh với quốc tế bị đình trệ. Nền văn minh Mycenae sụp đổ đã dẫn tới một thời kỳ khủng hoảng cục bộ tại Hy Lạp lê dài hơn 3 thế kỉ với tên gọi Kỷ nguyên Bóng tối .

Hy Lạp cổ đại

Đền Parthenon trên đồi AcropolisKhoảng thế kỷ VIII trước Công nguyên, Hy Lạp mở màn thoát ra khỏi Kỷ nguyên Bóng tối. Kinh tế, đặc biệt quan trọng là ngoại thương được tăng cường với những cơ sở thương mại được xây dựng tại rất nhiều nơi. Dân số Hy Lạp tăng nhanh trong khi đất đai hạn chế đã dẫn tới dòng người Hy Lạp di cư ra khắp những vùng tại Địa Trung Hải, đặc biệt quan trọng là miền nam Ý và xây dựng những thành phố mới độc lập với những thành phố quê nhà của họ. Nền kinh tế tài chính tăng trưởng đã khiến Hy Lạp trở nên rất phong phú. Đơn vị hành chính cơ bản ở Hy Lạp cổ đại là những thành bang. Thông thường giữa những thành bang hay xảy ra xung đột với nhau để tranh giành chủ quyền lãnh thổ, trong đó hai thành bang Athens và Sparta là có tác động ảnh hưởng đặc biệt quan trọng trong lịch sử dân tộc của Hy Lạp. Thời kỳ đầu, những thành bang theo chế độ quân chủ. Nhưng về sau, đặc biệt quan trọng là ở Athens, nền dân chủ đã được xây dựng, dù Sparta vẫn còn giữ vững chế độ quân chủ trong suốt lịch sử dân tộc sống sót của họ. Tuy vậy chính sách dân chủ ở Hy Lạp cổ rất khác so với ngày này vì chỉ có những công dân phái mạnh mới được quyền bầu cử. Chế độ chiếm hữu nô lệ tăng trưởng mạnh ở Hy Lạp cổ đại .Năm 490 trước Công nguyên, Hy Lạp đã đánh bại quân Ba Tư xâm lược tại trận Marathon nổi tiếng. Và đến năm 480, thủy binh Ba Tư lại phải chịu thất bại nặng nề trong trận thủy chiến Salamis. Những trận chiến này đã khẳng định chắc chắn sức mạnh quân sự chiến lược hùng hậu của Hy Lạp. Dưới thời Vua Alexandros Đại đế của Vương quốc Macedonia, người Hy Lạp đã có những cuộc bành trướng rộng khắp sang Ai Cập, Ba Tư và Ấn Độ. Những cuộc chinh phục của ông đã dẫn tới sự định cư và thống trị của người Hy Lạp tại nhiều vùng đất xa xôi và làm tác động ảnh hưởng văn hóa truyền thống của Hy Lạp lan rộng hơn khi nào hết. Thời kỳ này được gọi là Thời kỳ Hy Lạp hóa. Về sau, khi Đế chế La Mã xây dựng và trở nên hùng mạnh, Hy Lạp đã trở thành một tỉnh của La Mã nhưng những ảnh hưởng tác động văn hóa truyền thống của Hy Lạp cổ đại vẫn được duy trì và tăng trưởng .Văn hóa Hy Lạp có tác động ảnh hưởng sâu rộng đến La Mã và nền văn minh phương Tây tân tiến. Một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của văn học Hy Lạp cổ đại là thần thoại cổ xưa Hy Lạp, một tập hợp gồm nhiều truyền thuyết thần thoại về những vị thần nh
ư Zeus, Hera, Athena, Apollo … Triết học Hy Lạp là nền móng của triết học phương Tây với những nhà triết học nổi tiếng như Thales, Platon, Aristote … Toán học và khoa học Hy Lạp đạt được khá nhiều thành tựu rực rỡ tỏa nắng với những nhà khoa học bậc thầy như Pythagoras, Archimedes. Họ đã ý tưởng ra những định lý cơ sở cho toán học và khoa học văn minh. Kiến trúc Hy Lạp cũng đạt được nhiều thành tựu to lớn với những khu công trình tiêu biểu vượt trội như đền Parthenon, những khu di tích lịch sử Olympia, Delphi với hàng loạt những đền đài, trung tâm vui chơi quảng trường, nhà hát, sân vận động khác. Hy Lạp cũng là nơi sinh ra Thế vận hội ( Olympic ) tiên phong vào năm 776 trước Công nguyên và được tổ chức triển khai 4 năm một lần, khởi xướng của Thế vận hội Olympic văn minh ngày này .

Hy Lạp thời Trung cổ

Tháp Trắng Thes saloniki, một trong những khu công trình nổi tiếng, mang kiến trúc Ottoman còn sót lại tại Hy LạpVào khoảng chừng cuối thế kỷ III, Đế chế La Mã phân loại thành hai phần : phía tây và phía đông. Hy Lạp trở thành một phần của Đế chế Đông La Mã, sau này đổi tên thành Đế chế Byzantine. Đế chế Byzantine là một nhà nước trung cổ theo đạo Cơ đốc, trong đó tiếng Hy Lạp là ngôn từ chính thức. Thế kỷ XI và thế kỷ XII là thời kỳ hoàng kim của Đế chế Byzantine. Tuy vậy sau đó, đế chế này đã từ từ bị suy yếu trước những cuộc tiến công của người Hồi giáo và ở đầu cuối sụp đổ vào năm 1453 .Dưới sự quản lý tàn khốc của Đế chế Ottoman theo Hồi giáo, một bộ phận lớn tri thức người Hy Lạp đã nhập cư vào Tây u, đặc biệt quan trọng là Ý. Họ đã góp thêm phần rất lớn trong Phong trào Phục hưng tại châu u thời trung cổ. Một bộ phận khác thì rời bỏ bán đảo Hy Lạp và đến sống tại những vùng núi hoang vu hẻo lánh hay những hòn hòn đảo trên biển Aegean, nơi mà Đế chế Ottoman không hề áp đặt mạng lưới hệ thống chính trị và tôn giáo của họ lên người Hy Lạp. Những hội đồng người Hy Lạp được củng cố với nhau do cùng chung cơ sở tôn giáo là Chính thống giáo và tôn giáo đã đóng vai trò khá quan trọng trong cuộc chiến tranh giành độc lập cho Hy Lạp sau này .

Nước Hy Lạp văn minh xây dựng

Lá cờ của Hy Lạp trong đại chiến giành độc lập năm 1821Tháng 3 năm 1821, cuộc chiến tranh giành độc lập Hy Lạp chống lại Đế chế Ottoman bùng nổ can đảm và mạnh mẽ. Cuộc chiến này lê dài cho đến tận năm 1829, khi nền độc lập của nước Hy Lạp non trẻ chính thức được công nhận tại Nghị định thư Luân Đôn. Năm 1832, Đế chế Ottoman đã phải thừa nhận nền độc lập của Hy Lạp trong Hiệp ước Constantinople. Vào năm 1827, Ioannis Kapodistrias được chọn là người đứng đầu cơ quan chính phủ cộng hòa tuy nhiên ngay sau đó, nền cộng hòa đã bị giải tán và sửa chữa thay thế bởi chế độ quân chủ. Vị vua tiên phong là Othon của Hy Lạp, một người thuộc dòng họ Wittelsbach. Đến năm 1863, và vua Othon bị phế truất và sửa chữa thay thế bởi hoàng tử Vilhelm của Đan Mạch, thuộc dòng họ Oldenburg. Vilhelm đã đăng quang thương hiệu vua Hy Lạp với tên gọi Georgios I của Hy Lạp và mang theo một món quà của nước Anh : ngày 29 tháng 3 năm 1864, chủ quyền lãnh thổ của quần đảo Ionia đã được Anh chuyển giao cho Hy Lạp và đến ngày 28 tháng 5 năm 1864, quần đảo này đã được thống nhất với Hy Lạp .Sau khi giành được độc lập, nền kinh tế tài chính Hy Lạp đã tăng trưởng nhanh gọn, những cải cách chính trị được triển khai. Năm 1877, thủ tướng Charilaos Trikoupis đã cắt giảm bớt quyền lực tối cao của hoàng gia Hy Lạp. Năm 1896, Thế vận hội văn minh tiên phong đã được tổ chức triển khai tại thành phố Athens .Cuộc cuộc chiến tranh Balkan ( 1912 – 1913 ) đã dẫn tới việc những vùng Crete, Chios, Samos và miền nam Macedonia, trong đó có Thes saloniki được sáp nhập vào Hy Lạp. Năm 1913, và vua Georgios I bị ám sát tại Thes saloniki và được thay thế sửa chữa bởi người con cả là vua Konstantinos I của Hy Lạp. Trong Chiến tranh quốc tế thứ nhất, Hy Lạp đã tham gia vào phe Entente chống lại Đức và Áo. Điều này đã gây ra xung đột giữa nhà vua và thủ tướng Eleftherios Venizelos và sau cuối dẫn đến việc vua Konstantinos I phải nhường ngôi cho con trai đồng thời gây ra sự chia rẽ về chính trị tại Hy Lạp .Tranh chấp chủ quyền lãnh thổ về khu vực Smyrna thuộc Tiếu Á cũng dẫn tới cuộc cuộc chiến tranh Hy Lạp – Thổ Nhĩ Kỳ ( 1919 – 1922 ) giữa người Hy Lạp và những người người cách mạng Thổ Nhĩ Kỳ. Cuối cùng, người Hy Lạp bại trận, Hiệp ước Lausanne được ký kết vào năm 1923 đã định ra đường biên giới ngày này và định ra việc trao đổi dân cư giữa hai nước. Năm 1936, tướng Ioannis Metaxas thiết lập chế độ độc tài tại Hy Lạp, còn gọi là chính sách mùng 4 tháng 8 . Xe tăng tiến công Đại học Bách khoa Athens năm 1973

Chiến tranh quốc tế thứ hai, hậu chiến và chế độ độc tài

Ngày 28 tháng 10 năm 1940, nhà độc tài Ý Benito Mussolini gửi tối hậu thư nhu yếu Hy Lạp đầu hàng và cho quân phát xít chiếm đóng chủ quyền lãnh thổ. Người Hy Lạp đã nhất quyết nói không và đứng về phe Đồng Minh chống lại lực lượng phát xít. Ngay lập tức, quân phát xít Ý đã tràn vào chiếm đóng Hy Lạp từ miền nam Albania nhưng đã vấp phải sự kháng cự hiệu suất cao của quân đội Hy Lạp. Tiếp theo đó là trận đánh tại dãy núi Pinlus đã khiến cho quân Mussolini bị đẩy lùi. Lúc đó, Adolf Hitler mới nhận ra vị trí kế hoạch của Hy Lạp và hạ lệnh cho quân phát xít Đức và Bulgaria tràn vào chủ quyền lãnh thổ nước này .Sự xâm lược của phát xít Đức vào ngày 6 tháng 4 năm 1941 đã hoàn thành xong việc chiếm đóng hàng loạt chủ quyền lãnh thổ Hy Lạp. Nước này trở thành một mặt trận ác liệt cho đến ngày 12 tháng 10 năm 1944, khi thành phố Athens được quân Đồng Minh giải phóng. Trong thời hạn quản lý của phát xít Đức, nhiều người Do Thái tại Hy Lạp đã bị đẩy vào những trại tập trung và giết hại. Nạn đói sau cuộc chiến tranh đã giết chết khoảng chừng 300.000 người .Sau khi được giải phóng khỏi ách quản lý của phát xít Đức, cuộc nội chiến Hy Lạp bùng nổ giữa những người cánh tả và cánh hữu. Cuộc chiến lê dài từ năm 1946
đến năm 1949, khi lực lượng cánh tả bị vượt mặt tại trận Grammos-Vitsi. Trong những thập niên 1950, 1960, Hy Lạp đã đạt được vận tốc tăng trưởng kinh tế tài chính nhanh và vững chãi do nằm trong Kế hoạch Marshall của Mỹ .

Bắt đầu từ năm 1965, Hy Lạp lâm vào một cuộc khủng hoảng chính trị khiến tình hình đất nước trở nên hỗn loạn. Ngày 21 tháng 8 năm 1967, một cuộc đảo chính được Mỹ ủng hộ[cần dẫn nguồn] đã diễn ra, lật đổ chính phủ dân chủ và thành lập một chế độ độc tài quân sự với tên gọi Chế độ Đại tá.[cần dẫn nguồn] Những năm sau đó, rất nhiều người cánh tả và cộng sản tại Hy Lạp đã bị bắt giữ và tra tấn hết sức dã man[cần dẫn nguồn]. Nhiều chính trị gia phải chạy sang các nước khác như Pháp và Thụy Điển để xin tị nạn[cần dẫn nguồn]. Vào tháng 11 năm 1973, sinh viên trường Đại học Bách khoa Athens nổi dậy chống lại chế độ độc tài nhưng cuộc nổi dậy nhanh chóng bị dập tắt, xe tăng được điều đến tấn công trường đại học và tàn sát sinh viên[cần dẫn nguồn].

Ngày 20 tháng 7 năm 1974, Thổ Nhĩ Kỳ tiến công hòn đảo Síp. Cuộc khủng hoảng cục bộ sau đó đã dẫn đến sự sụp đổ của chế độ độc tài tại Hy Lạp vào ngày 23 tháng 7 năm 1974 .

Hy Lạp thời nay ( từ năm 1975 đến nay )

Tràng pháo hoa mở màn Olympic 2004 tại Athens, Hy LạpNgay sau khi chế độ độc tài sụp đổ, cựu thủ tướng Konstantinos Karamanlis đã từ Pháp trở về Hy Lạp và xây dựng Đảng Dân chủ Mới. nhà nước dân chủ được tái xây dựng tại Hy Lạp và bản hiến pháp dân chủ của nước cộng hòa được phát hành vào năm 1975. Chế độ quân chủ ở Hy Lạp chính thức bị giải tán trong một cuộc trưng cầu dân ý cùng năm. Sau đó, Andreas Papandreou cũng trở lại từ Mỹ và xây dựng Phong trào Xã hội Chủ nghĩa Hy Lạp .Về đối ngoại, mối quan hệ vốn liên tục stress với Thổ Nhĩ Kỳ đã từ từ được cải tổ. Mùa hè năm 1999, những trận động đất lớn đã tiến công hai vương quốc này, và những hoạt động giải trí cứu trợ nhau sau đó giữa Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ đã góp thêm phần làm ấm lại mối quan hệ giữa hai nước .Ngày 1 tháng 1 năm 1981, Hy Lạp trở thành thành viên thứ 10 của Liên minh châu u . Nền kinh tế tài chính Hy Lạp đã tăng trưởng rất nhanh gọn, và với một nguồn vốn góp vốn đầu tư lớn của quốc tế đổ vào Hy Lạp để hiện đại hóa mạng lưới hệ thống hạ tầng cơ sở của nước này, kiến thiết xây dựng nền kinh tế tài chính Hy Lạp theo hướng tân tiến. Thương Mại Dịch Vụ và du lịch ngày càng tăng trưởng đã góp thêm phần nâng cao mức sống của người dân. Năm 2001, Hy Lạp tham gia vào nhóm những nước dùng đồng xu tiền chung châu u euro và sau đó tổ chức triển khai thành công xuất sắc Thế vận hội 2004 .Gần đây, Hy Lạp đã hứng chịu hậu quả rất nặng nề từ cuộc suy thoái và khủng hoảng kinh tế tài chính cuối những năm 2000 và là TT của cuộc khủng hoảng cục bộ nợ châu u. Do vận dụng đồng euro, khi Hy Lạp trải qua cuộc khủng hoảng cục bộ kinh tế tài chính, họ không còn hoàn toàn có thể phá giá đồng xu tiền để lấy lại năng lực cạnh tranh đối đầu. Tỉ lệ thất nghiệp của người trẻ tuổi đặc biệt quan trọng cao trong những năm 2000. Cuộc khủng hoảng cục bộ nợ của cơ quan chính phủ Hy Lạp, và những chủ trương thắt lưng buộc bụng, đã dẫn đến nhiều cuộc biểu tình .

Chính trị

Hy Lạp là một nước cộng hòa theo thể chế dân chủ đại diện thay mặt . Tổng thống là người đứng đầu quốc gia và được lựa chọn bởi QH với nhiệm kỳ 5 năm. Tuy vậy sau cuộc sửa đổi hiến pháp vào năm 1986, quyền lực tối cao của tổng thống dã bị cắt giảm đáng kể và giờ đây hầu hết chỉ mang tính nghi thức. Thủ tướng là người đứng đầu cơ quan chính phủ Hy Lạp và có quyền lực tối cao hầu hết trong những việc làm của vương quốc .

Quốc hội Hy Lạp có tổng cộng 300 ghế. Những cuộc bầu cử quốc hội thường được tổ chức 4 năm một lần tuy nhiên tổng thống có quyền giải tán quốc hội và tổ chức bầu cử sớm. Từ khi Hy Lạp quay trở về tiến trình dân chủ từ năm 1975, Hy Lạp đã trở thành một quốc gia theo chế độ đa đảng. Hai đảng có vai trò quan trọng nhất trên chính trường Hy Lạp là Đảng Dân chủ mới (Νέα Δημοκρατία) và Phong trào Xã hội Chủ nghĩa Hy Lạp(Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα).

Tổng thống lúc bấy giờ của Hy Lạp là ông Prokopis Pavlopoulos. Còn thủ tướng đương nhiệm là ông Alexis Tsipras. Theo lao lý, chỉ có 5 đảng có số phiếu bầu cao nhất mới có ghế trong QH. Trong cuộc bầu cử vào tháng 5 năm 2012, tầm tác động ảnh hưởng của những đảng chính trị Hy Lạp cổ đại, PASOK và Dân chủ Mới, đã giảm từ 43 % xuống còn 13 % và từ 33 % xuống còn 18 % do sự ủng hộ của họ so với những giải pháp thắt chặt. Đảng cánh tả SYRIZA đã trở thành đảng lớn thứ hai, và với mức tăng từ 4 % lên 16 %. Không đảng nào hoàn toàn có thể xây dựng một cơ quan chính phủ vững chắc, dẫn đến cuộc bầu cử tháng 6 năm 2012. Kết quả của cuộc bầu cử lần thứ hai là sự hình thành của một cơ quan chính phủ liên hiệp gồm Dân chủ Mới ( 29 % ), Phong trào Xã hội Chủ nghĩa Hy Lạp đứng thứ hai ( 12 % ) và Đảng Dân chủ Trái ( 6 % ) .Alexis Tsipras đã thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử được tổ chức triển khai vào ngày 25 tháng 1 năm năm ngoái, chỉ còn lại hai ghế. Sáng hôm sau, Tsipras đã đạt được thỏa thuận hợp tác với đảng Hy Lạp độc lập để xây dựng một liên minh và ông đã tuyên thệ nhậm chức Thủ tướng Hy Lạp. Tsipras đã lôi kéo tổ chức triển khai bầu cử vào tháng 8 năm năm ngoái sau khi ông này từ chức, dẫn tới một chính quyền sở tại chăm nom hàng tháng do thẩm phán Vassiliki Thanou-Christophilou, thủ tướng nữ tiên phong của Hy Lạp đứng đầu. Tuy vậy, trong cuộc tổng tuyển cử vào tháng 9 năm năm ngoái, Tsipras lại tái đắc cử, đảng Syriza do ông chỉ huy đã giành 145 ghế trong số 300 ghế và tái lập liên minh với những người Hy Lạp độc lập .

Phân chia hành chính

Toàn bộ quốc gia Hy Lạp được chia thành 13 vùng và 1 khu tự trị. Các tỉnh của Hy Lạp gồm có 9 vùng nằm trên đất liền ( bán đảo Hy Lạp ) và 4 vùng thuộc những hòn đảo và quần đảo. Riêng Núi Athos, một khu vực dành riêng cho những tu sĩ nam theo Chính thống giáo được công nhận là một nước cộng hòa tự trị bán độc lập thuộc chủ
quyền lãnh thổ của Hy Lạp [ 15 ]. Đây là một bán đảo nhỏ nằm ở phía đông nam tỉnh Trung Macedonia. Tiếp đó, 13 vùng của Hy Lạp lại được chia tiếp thành 54 huyện .

Địa lý

Lãnh thổ

Bản đồ mô phỏng địa hình Hy LạpLãnh thổ Hy Lạp gồm có phần đất liền nằm trên bán đảo Balkan và khoảng chừng 3000 hòn hòn đảo nằm trên biển Ionia, Địa Trung Hải và biển Aegean. Những hòn đảo lớn nhất của Hy Lạp là hòn đảo Crete, Rhodes, Corfu. Tổng diện tích của Hy Lạp là 131.940 km², trong đó phần nước chiếm tỉ lệ 0,9 % .Đường biên giới trên bộ của Hy Lạp dài tổng số 1935 km. Hy Lạp san sẻ đường biên giới chung với những vương quốc là Albania ( 282 km ), Bulgaria ( 494 km ), Thổ Nhĩ Kỳ ( 931 km ) và Cộng hòa Macedonia ( 228 km ). Mặc dù có diện tích quy hoạnh nhỏ nhưng do có nhiều hòn đảo và quần đảo nên chiều dài đường bờ biển của Hy Lạp rất lớn, lên tới 130.800 km và đứng thứ 10 trên quốc tế về độ dài đường bờ biển .

Địa hình

Đất nước Hy Lạp có địa hình khá hiểm trở với khoảng chừng 80 % diện tích quy hoạnh là đồi núi. Nằm ở TT quốc gia Hy Lạp là dãy núi Pinlus hùng vĩ với độ cao trung bình là 2636 m so với mực nước biển. Dãy núi Pinlus là một nhánh lan rộng ra của dãy Alps Dinaric trên bán đảo Balkan và còn liên tục trải dài qua bán đảo Peloponnese, lan rộng ra xuống phía nam tạo thành rất nhiều hòn hòn đảo lớn nhỏ trên biển Aegean, sau cuối kết thúc ở hòn đảo Crete. Những hòn hòn đảo trên biển Aegean của Hy Lạp chính là đỉnh của những dãy núi chạy ngầm bên dưới đáy biển. Phia bắc của Hy Lạp có dãy núi Rhodope làm thành một đường biên giới tự nhiên giữa Hy Lạp và Bulgaria. Núi Olympus là đỉnh núi cao nhất Hy Lạp, cao 2919 m. Đây được cho là nơi ở của những vị thần Hy Lạp vào thời cổ đại và ngày này trở thành một khu vực leo núi mê hoặc tại Hy Lạp . Các đồng bằng chiếm diện tích quy hoạnh rất nhỏ tại Hy Lạp và tập trung chuyên sâu ở những vùng Thes saly, Trung Macedonia và Thrace. Đây là những nơi có nhiều đất đai phì nhiêu đồng thời là những vùng tập trung chuyên sâu đông dân cư tại Hy Lạp .

Các sông ở Hy Lạp thường ngắn và dốc, một vài sông nhỏ thường hay bị khô cạn vào mùa hè. Các con sông là một nguồn cung cấp thủy điện lớn cho Hy Lạp. Nước này còn có nhiều tài nguyên khoáng sản phong phú như nhôm, than non, magie, kẽm, niken, dầu hỏa.

Khí hậu

Cảnh biển ở Hy LạpĐịa hình có ảnh hưởng tác động quan trọng so với khí hậu của Hy Lạp. Ví dụ như sườn phía tây của dãy núi Pinlus hứng gió nhiều hơn so với phần phía đông, và vì vậy có nhiệt độ và lượng mưa cao hơn hẳn so với sườn phía đông bị khuất gió .Khí hậu Hy Lạp hoàn toàn có thể chia thành 3 kiểu khí hậu chính : khí hậu Địa Trung Hải, khí hậu núi cao và khí hậu ôn hòa. Khí hậu Địa Trung Hải là loại khí hậu hầu hết ở Hy Lạp với một mùa đông ấm cúng và mưa nhiều, tuy nhiên nhiều lúc cũng hoàn toàn có thể có tuyết rơi ở những quần đảo xa về phía nam Hy Lạp. Mùa hạ thường rất nóng và khô hạn. Chính đặc thù này của khí hậu Địa Trung Hải đã dẫn đến những vụ cháy rừng rất lớn tại Hy Lạp, gây ra nhiều thiệt hại về người và của. Gần đây nhất vào tháng 8 năm 2007, một vụ cháy rừng đã lan rộng khắp quốc gia Hy Lạp khiến 64 người chết và gây thiệt hại 1,6 tỷ đô la Mỹ [ 18 ]. Khí hậu núi cao phân bổ đa phần ở những vùng núi phía tây-bắc Hy Lạp, bán đảo Peloponnese và dãy núi Pinlus. Tại những vùng này, khí hậu biến hóa theo độ cao. Khí hậu ôn hòa có diện tích quy hoạnh phân bổ nhỏ, tập trung chuyên sâu ở vùng đông bắc Hy Lạp với nhiệt độ thoáng mát hơn so với khí hậu Địa Trung Hải và có lượng mưa vừa phải .Thủ đô Athens của Hy Lạp thuộc kiểu khí hậu chuyển tiếp giữa Địa Trung Hải và ôn hòa. Nhiệt độ trung bình cao nhất tại đây vào tháng 7 là 33,5 °C, còn nhiệt độ trung bình thấp nhất vào tháng 1 là 5,2 °C [ 19 ]. phía bắc của thành phố Athens có kiểu khí hậu ôn hòa trong khi những vùng phía nam lại mang khí hậu Địa Trung Hải .

Thực vật và động vật hoang dã

Hồ Kremasta ở Hy LạpRừng chiếm khoảng chừng 50 % diện tích quy hoạnh đất đai tại Hy Lạp với nhiều loài thực vật phong phú, nhiều mẫu mã. Nguyệt quế là loài cây biểu trưng của quốc gia Hy Lạp và đã được dùng làm vòng nguyệt quế cho những nhà vô địch thể thao thời xưa. Tại những vùng đồng bằng ở Hy Lạp có rất nhiều rừng cây ôliu xanh tốt. Còn tại những vùng núi phía bắc có những cánh rừng linh sam và thông đen. Rừng sồi và dẻ mọc ở những vùng thấp hơn, cạnh bên đó còn có những cánh đồng trồng nho. Các loài cây quen thuộc khác ở Hy Lạp là hoa giấy, hoa nhài, mimosa, trúc đào, hoa huệ xạ …Hy Lạp có một hệ động vật hoang dã khá phong phú. Tại những vùng rừng núi ở Hy Lạp có gấu nâu, linh miêu, chó sói, cáo, hươu, nai … Hệ sinh vật biển tại Hy Lạp cũng rất nhiều mẫu mã với những loài như hải cẩu, rùa biển, mực, bạch tuộc, cá heo, cá voi .

Nhân khẩu

Dân số

Một con phố ở TT thành phố CorfuTheo số liệu tháng 7 năm 2007, dân số của Hy Lạp là 10.706.290 người. Con người đã đến vùng đất ngày này là Hy Lạp từ Thời kỳ Đồ đá cũ vào khoảng chừng 3000 năm trước công nguyên. Sau đó, tổ tiên của người Hy Lạp đã đến đây vào khoảng chừng thiên niên kỷ thứ hai trước Công nguyên và kiến thiết xây dựng những nền văn minh rực rỡ tỏa nắng. Vào khoảng chừng thế kỷ thứ V trước Công nguyên, có 3 triệu dân sinh sống trên bán đảo Hy Lạp và 6 triệu người Hy Lạp định cư tại nhiều vùng khác nhau quanh khu vực Địa Trung Hải. Trong thời kỳ Đế chế Byzantine, nhiều dòng người khác nhau, đa phần là người Slav và người Do Thái đã nhập cư vào Hy Lạp. Đến khi bán đảo Hy Lạp bị thống trị bởi Đế chế Ottoman, nhiều người Hy Lạp đã rời bỏ quốc gia để sang Tây u. Trong khoảng chừng thời hạn từ cuối thế kỷ XIX cho đến khi kết thúc Chiến tranh quốc tế thứ hai, một dòng ngườ
i Hy Lạp rất lớn cũng di cư sang Mỹ, Canada và Úc để thoát khỏi thực trạng không ổn định trong nước. Hiện nay, một bộ phận người dân Hy Lạp cũng có khuynh hướng nhập cư sang những nước tăng trưởng khác trong Liên minh châu u như Đức và Bỉ để kiếm việc làm .Tốc độ ngày càng tăng dân số của Hy Lạp lúc bấy giờ là 0,16 %. Nhiều năng lực Hy Lạp sẽ phải đương đầu với thực trạng giảm dân số trong tương lai khi mà tỉ lệ tử tại nước này đã vượt quá tỉ lệ sinh. Dân cư Hy Lạp tăng lên hầu hết do nhập cư. [ 20 ]

Các nhóm thiểu số

Các nhóm sắc tộc thiểu số chiếm tỉ lệ nhỏ trong dân số Hy Lạp. Trong đó những nhóm sắc tộc thiếu số chính là người Thổ Nhĩ Kỳ, người Slav, người Albania, người Armenia, người Do Thái .Người Thổ Nhĩ Kỳ là hội đồng thiểu số lớn nhất tại Hy Lạp với số lượng khoảng chừng 74.000 người. Họ sinh sống tập trung chuyên sâu ở tỉnh Thrace thuộc miền đông bắc Hy Lạp. Tuy những xích míc lịch sử dân tộc giữa người Thổ Nhĩ Kỳ và người Hy Lạp vẫn còn sống sót nhưng đa số những nhóm dân này đều sống hòa thuận với nhau .Người Slav phân bổ đa phần ở miền bắc Hy Lạp và có nguồn gốc từ người Bulgaria và người Macedonia. Họ được phân loại thành hai nhóm tôn giáo chính là người Slav theo Chính thống giáo và người Slav theo Hồi giáo. Người Albania cũng là một nhóm dân lớn ở Hy Lạp, hầu hết là những người Albania nhập cư sang để tìm việc làm. Người Do Thái thì từng có một hội đồng dân cư rất lớn tại nước này, nhưng phần đông họ đã bị giết hại bởi phát xít Đức trong Chiến tranh quốc tế thứ hai hoặc nhập cư sang Israel và một vài ít nước khác. Hiện nay hội đồng Do Thái ở Hy Lạp chỉ còn rất ít với khoảng chừng 5500 người, tập trung chuyên sâu hầu hết ở Thes saloniki. Ngoài ra ở Hy Lạp còn có một hội đồng người Armenia khá phần đông với khoảng chừng 35.000 dân .

Tôn giáo

Chính thống giáo Hy Lạp được hiến pháp công nhận là tôn giáo chính thức tại Hy Lạp, tuy nhiên thực tiễn người dân trọn vẹn có quyền tự do tôn giáo. Chính thống giáo Hy Lạp là tôn giáo thông dụng nhất tại nước này, chiếm tới 97 % tổng dân số và phân bổ rộng khắp toàn quốc gia Hy Lạp. Hồi giáo là tôn giáo thông dụng thứ hai với số Fan Hâm mộ ước tính từ khoảng chừng 98.000 đến 140.000 người, tập trung chuyên sâu đa phần ở tỉnh Thrace. Bên cạnh đó còn có hội đồng người Hồi giáo nhập cư vào khoảng chừng 200.000 đến 300.000 người. Cộng đồng Công giáo Rôma tại Hy Lạp có số Fan Hâm mộ ước tính khoảng chừng 250.000 người. Còn đạo Tin Lành và Nhân Chứng Giê-hô-va đều có khoảng chừng 30.000 Fan Hâm mộ. Cộng đồng theo Do Thái giáo trước kia rất đông tại Hy Lạp, nay chỉ còn 5000 người và phân bổ hầu hết ở Thes saloniki .

Kinh tế

Hy Lạp là một vương quốc có nền kinh tế tài chính tăng trưởng cao [ 21 ]. Từ sau Chiến tranh quốc tế thứ hai, Hy Lạp đã đạt được sự tăng trưởng kinh tế tài chính kỳ diệu với vận tốc tăng trưởng trung bình hàng năm khoảng chừng 7 % từ năm 1950 đến năm 1973. Những chủ trương cải cách kinh tế tài chính hài hòa và hợp lý cùng với việc gia nhập Liên minh châu u đã thôi thúc nền kinh tế tài chính Hy Lạp tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ, đồng thời nâng cao mức sống cho người dân Hy Lạp. Chỉ số Phát triển Con người ( HDI ) của Hy Lạp năm 2006 là 0,866 – đứng thứ 29 trên quốc tế. Thu nhập trung bình đầu người của Hy Lạp năm 2018 là 20,570 USD [ 22 ] .

Các ngành kinh tế tài chính

Đảo Rhodes, một trong những khu vực du lịch mê hoặc tại Hy LạpThương Mại Dịch Vụ chiếm một tỉ trọng quan trọng trong nền kinh tế tài chính Hy Lạp. Trong những ngành dịch vụ, Hy Lạp đặc biệt quan trọng tăng trưởng ngành du lịch, và vốn là thế mạnh của nước này với rất nhiều khung cảnh vạn vật thiên nhiên tươi đẹp và những khu công trình văn hóa truyền thống lịch sử vẻ vang độc lạ. Du lịch là nguồn thu ngoại tệ đa phần của Hy Lạp và góp phần tới 15 % GDP, đồng thời tạo ra nhiều việc làm lớn cho người dân Hy Lạp. Năm 2005, Hy Lạp nghênh tiếp khoảng chừng 18 triệu hành khách quốc tế đến du lịch thăm quan .Bên cạnh đó, những ngành kinh tế tài chính khác như ngân hàng nhà nước, kinh tế tài chính, và viễn thông, sản xuất những thiết bị công nghệ cao cũng tăng trưởng mạnh tại Hy Lạp. Nước này cũng có lợi thế về kinh tế tài chính biển với rất nhiều cảng nước sâu và một ngành công nghiệp đóng tàu hùng mạnh [ 23 ]. Các ngành công nghiệp quan trọng khác ở Hy Lạp là dệt, hóa chất, khai thác tài nguyên, chế biến thực phẩm. Nông nghiệp tuy chiếm tỉ trọng nhỏ tuy nhiên vẫn đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế tài chính. Các loại cây cối hầu hết ở Hy Lạp là lúa mì, lúa mạch, ôliu, hoa hướng dương, cà chua, cam, chanh … Cơ cấu kinh tế tài chính của Hy Lạp như sau : dịch vụ chiếm 85,0 %, công nghiệp 12,0 % và nông nghiệp 3,0 % [ 24 ] .Năm 2006, và vận tốc tăng trưởng kinh tế tài chính của Hy Lạp đạt 4,3 %, cao hơn so với mức trung bình của Liên minh châu u .

Tuy vậy, vào năm 2010, Hy Lạp trải qua cuộc khủng hoảng tiền tệ nghiêm trọng, & lây lan sang các nước khác như Bồ Đào Nha, Cộng hoà Ireland,… Vì thế, chính phủ Hy Lạp đã phải dùng biện pháp Thắt lưng buộc bụng, nhưng không dược dân chúng ủng hộ nên đã liên tiếp xảy ra biểu tình. Giai đoạn 2011-2012 là giai đoạn tồi tệ nhất của cuộc khủng hoảng, trong đó vào năm 2011 GDP của Hy Lạp đã bị sụt giảm ở mức kỉ lục ̣-6,9%.[25] Cũng trong năm đó, 111.000 công ty Hy Lạp bị phá sản (cao hơn 27% so với năm 2010) [26][27]. Kết quả là, tỷ lệ thất nghiệp tăng mạnh, từ 7,5% trong tháng 9 năm 2008 lên mức cao kỷ lục 23,1% vào tháng 5 năm 2012, trong khi tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên tăng từ 22,0% lên 54,9%. Tỷ lệ nợ công so với GDP năm 2014 là 177% GDP. Tỷ lệ này cao thứ ba thế giới sau Nhật Bản và Zimbabwe. Nợ công đạt ngưỡng đỉnh đẻm là 356 tỷ euro trong năm 2011; sau đó đã có sự suy giảm bởi một chương trình cứu trợ 305 tỷ euro vào năm 2012 nhưng vẫn tăng nhẹ trong những năm tiếp theo. Tỉ lệ nghèo đói gia tăng, khoảng 44% người Hy Lạp sống dưới mức nghèo khổ trong năm 2014 [28][29]. Tác động của các biện pháp thắt lưng buộc bụng đối với người dân Hy Lạp là rất nghiêm trọng [30]. Vào tháng 2 năm 2012, có khoảng 20.000 người Hy Lạp rơi vào tình trạng vô gia cư, và 20% cá
c cửa hàng ở trung tâm thành phố Athens lịch sử bị bỏ trống.

Kinh tế Hy Lạp tăng trưởng trở lại sau sáu năm suy thoái và khủng hoảng vào quý II năm năm trước, và là nền kinh tế tài chính tăng trưởng nhanh nhất của khu vực châu u trong quý III năm đó. [ 31 ]

Ngoại thương

Năm 2006, Hy Lạp xuất khẩu khoảng 24,4 tỉ USD. Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Hy Lạp là thực phẩm, hàng chế tạo, dầu mỏ, hóa chất và vải vóc. Những thị trường xuất khẩu chính của nước này bao gồm Đức (13,2%), Ý (10,3%), Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland (7,5%), Bulgaria (6,3%) và Mỹ (5,3%).[cần dẫn nguồn]

Nhập khẩu năm 2006 của Hy Lạp đạt khoảng 59,1 tỉ USD.[cần dẫn nguồn] Các mặt hàng nhập khẩu của Hy Lạp bao gồm máy móc, phương tiện vận tải, nhiên liệu và hóa chất. Các thị trường nhập khẩu chính của nước này là Đức (13,3%), Ý (12,8%), Pháp (6,4%), Hà Lan (5,5%) và Nga (5,5%).[cần dẫn nguồn]

Đồng tiền chính thức của Hy Lạp là đồng euro .

Văn hóa

Văn học

Đất nước Hy Lạp có một truyền thống văn học giàu có. Những bộ thiên sử thi Iliad và Odyssey là những tác phẩm văn học lớn đầu tiên của châu u. Hy Lạp cũng là nơi khởi nguồn của thể loại thơ trữ tình trong văn học phương Tây hiện đại. Vào thế kỷ VI trước Công nguyên, nhà văn Aesop đã viết những câu truyện ngụ ngôn mà ngày nay nổi tiếng toàn thế giới. Đất nước Hy Lạp cũng là nơi ra đời của nghệ thuật sân khấu với những tác phẩm như bộ ba bi kịch Oresteia của Aeschylus hay các vở hài kịch của nhà thơ Aristophanes. Cũng trong thời kỳ này, triết học Hy Lạp đã đạt đến đỉnh cao với những nhà triết học bậc thầy như Platon và Aristotle.

Trong thời kỳ Byzantine, nền văn học Hy Lạp đã chịu ảnh hưởng tác động của khá nhiều dòng văn hóa truyền thống khác nhau như Cơ đốc giáo, La Mã và phương Đông ( tức Ba Tư ). Giai đoạn này lưu lại bởi sự tăng trưởng của những tác phẩm thơ trào phúng .Sau khi giành lại độc lập vào năm 1821, nền văn học Hy Lạp đã tăng trưởng mạnh với những khuynh hướng cách mạng và chịu tác động ảnh hưởng của Thời đại Khai sáng. Trong thế kỷ XX, quốc gia Hy Lạp đã có rất nhiều nhà văn lớn. Hy Lạp từng có 2 nhà văn đoạt phần thưởng Nobel Văn học, đó là Giorgos Seferis vào năm 1963 và Odysseas Elytis vào năm 1979. Ngoài ra còn có 1 số ít nhà văn khác như Nikos Kazantzakis và Vassilis Vassilikos cũng có nhiều tác phẩm văn học nổi tiếng quốc tế .

Kiến trúc

Tu viện Hosios Lukas với kiến trúc ByzantineKiến trúc Hy Lạp cổ đại đã tăng trưởng bùng cháy rực rỡ với rất nhiều những đền đài, khu công trình công cộng còn sống sót đến thời nay. Thời kỳ này, những khu công trình được thiết kế xây dựng hầu hết bằng đá vôi và đá hoa cương. Có 3 phong thái kiến trúc Hy Lạp cổ chính với những nét đặc trưng riêng biểu lộ trên những cột trụ : phong thái Doric với cột trụ trơn và mạnh khỏe, phong thái Ionic thướt tha, duyên dáng và phong thái Corinthian cầu kỳ, lịch sự và trang nhã [ 32 ] .Phong cách kiến trúc Byzantine cũng có tác động ảnh hưởng khá lớn tại Hy Lạp với những khu công trình kiến trúc như những nhà thời thánh, tu viện có dạng mái vòm độc lạ. Sau khi Hy Lạp giành được độc lập, phe phái kiến trúc Tân Byzantine được tăng trưởng mạnh. Bên cạnh đó còn có sự tăng trưởng của dòng kiến trúc Tân Cổ điển. Cũng như nhiều vương quốc châu u khác, Hy Lạp ngày này có nhiều khu công trình mang phong thái văn minh, đặc biệt quan trọng là tại những thành phố lớn .

Ẩm thực

Một đĩa bánh baklavaẨm thực Hy Lạp rất phong phú và phong phú và đa dạng, đồng thời chịu tác động ảnh hưởng của nhiều dòng ẩm thực ăn uống khác nhau như của miền nam nước Pháp, Ý và Trung Đông. Dầu ôliu là loại hương liệu đặc trưng và xuất hiện trong hầu hết những món ăn của Hy Lạp. Cây lương thực hầu hết của Hy Lạp là lúa mì, tuy nhiên cạnh bên đó còn có lúa mạch. Các loại rau xanh được dùng phổ cập tại đây là cà, cà chua, khoai tây, đậu xanh, ớt xanh và hành. Mật tại Hy Lạp được chế biến hầu hết từ mật của những loại hoa, đặc biệt quan trọng là từ họ cam quýt .Các món ăn của Hy Lạp thường được chế biến với rất nhiều loại hương liệu như rau kinh giới, hành, tỏi, thì là, bạc hà, quế … Thịt cừu và thịt dê khá thông dụng tại Hy Lạp, nhưng thịt bò thì hiếm hơn. Các món cá cùng rất phổ cập, đặc biệt quan trọng là tại những vùng duyên hải và hòn đảo của Hy Lạp. Nước này cũng có rất nhiều loại phó mát được chế biến khác nhau . Mì trộn rau cosmos .Các món khai vị thường được Giao hàng với bánh mì và rượu. Pho mát feta được làm từ sữa cừu và sữa dê là một món khai vị truyền thống lịch sử tại nước này. Hy Lạp cũng có rất nhiều món súp như avgolemono, fasolada, magiritsa … Baklava là món bánh ngọt phổ cập tại đây, cạnh bên đó có món bánh mì tsoureki được ăn vào dịp Lễ Phục sinh. Có rất nhiều món ăn truyền thống lịch sử của Hy Lạp có nguồn gốc từ quốc tế .

Thể thao

Hy Lạp là một quốc gia có truyền thống lịch sử về thể thao. Đây là nơi sinh ra của Thế vận hội vào năm 776 trước Công nguyên [ 33 ]. Vào năm 1896, Thế vận hội văn minh tiên phong cũng được tổ chức triển khai tại thành phố Athens của nước này .Hai môn thể thao phổ cập nhất tại Hy Lạp là bóng đá và bóng rổ. Năm 2004, đội tuyển bóng đá vương quốc Hy Lạp đã xuất sắc vượt qua Bồ Đào Nha và để đoạt chức vô địch châu u [ 34 ]. Ba câu lạc bộ bóng đá thành công xuất sắc nhất tại Hy Lạp là Panathinaikos, Olympiacos, và AEK Athens .

Đội tuyển bóng rổ quốc gia Hy Lạp được đánh giá là một trong những đội mạnh nhất trên thế giới. Đội tuyển bóng rổ của Hy Lạp đã từng 2 lần vô địch châu u vào các năm 1987 và 2005.

Xếp hạng quốc tế

Tham khảo

Xem thêm

Liên kết ngoài