Năm trước, có một bài báo ” phỏng vấn ” một tòa báo nọ vì sao không gọi người đại diện thay mặt cơ quan X. làđồng chí mà lại gọi chính là mà lại gọi là
ông
Nghĩ về đến từ “đồng chí” :: Suy ngẫm & Tự vấn :: https://hocdauthau.com
. Nói thẳng ra thì bài báo ấy phê phán tờ báo nọ lập trường chưa rõ ràng, hoặc chính là mập mờ không muốn tỏ thái độ chính trị của mình.
Bạn đang đọc: Nghĩ về từ “đồng chí” :: Suy ngẫm & Tự vấn :: https://hocdauthau.comCó lẽ vấn đề không đơn giản như thế. Từ. Nói thẳng ra thì bài báo ấy phê phán tờ báo nọ lập trường không rõ ràng, hoặc là mập mờ không muốn tỏ thái độ chính trị của mình. Có lẽ yếu tố chưa đơn thuần như thế. Từđồng chí thời nay quả chính là chuyện đáng bàn.
Trước hết, xin mở Từ điển Tiếng Việt (Nhà xuất bản Khoa học xã hội, 1977), trang 308:
thời nay quả chính là chuyện đáng bàn. Trước hết, xin mở Từ điển Tiếng Việt ( Nhà xuất bản Khoa học xã hội, 1977 ), trang 308 :Đồng chí có 2 cách cắt nghĩa: 1- Các người cùng một chí nguyện; 2- Từ chỉ những người thuộc cùng một đoàn thể cách mạng.
Nếu chỉ vậy thì còn gì đáng bàn nữa. Cũng như đến từ có 2 cách cắt nghĩa : 1 – Những người cùng một chí nguyện ; 2 – Từ chỉ những người thuộc cùng một đoàn thể cách mạng. Nếu chỉ vậy thì còn gì đáng bàn nữa. Cũng như từĐồng Chíthời nhà thơ Chính Hữu sáng tác bài thơ nổi tiếng thể hiện một tình cảm đẹp đẽ thiêng liêng đã được khẳng định. Những ai từng sống thời đó, cái thời mà “thời nhà thơ Chính Hữu sáng tác bài thơ nổi tiếng bộc lộ một tình cảm xinh xắn thiêng liêng được triệu chứng minh , và khẳng định. Những ai từng sống thời đó, cái thời mà “Áo anh rách nát vai, quần tôi có hai miếng vá … Thương nhau tay nắm lấy bàn tay …”, hẳn đều có lúc bồi hồi tưởng nhớ “, hẳn đều có lúc bồi hồi tưởng nhớtình đồng chí cao đẹp ấy xen một chút như ngỡ ngàng. Ngỡ ngàng như không hiểu sao mình có thể sống đẹp và đơn giản như vậy; ngỡ ngàng không biết mình đã đánh mất “nó” đến từ bao giờ!…
Đã mấy chuc năm qua! Cuộc sống biến động , phức tạp lên từng ngày. Từ cao đẹp ấy xen một chút ít như ngỡ ngàng. Ngỡ ngàng như không hiểu sao mình hoàn toàn có thể sống đẹp , và đơn thuần như vậy ; ngỡ ngàng không biết mình đã đánh mất ” nó ” đến từ khi nào ! … Đã mấy chuc năm qua ! Cuộc sống dịch chuyển , phức tạp lên từng ngày. Từđồng chí thời nay trở nên “phức tạp”, nhiều khi làm mọi người đau đầu. Kể ra, cũng có khi “nó” giúp ta gỡ một tình thế khó xử, “nó” được dùng như là một đại từ … giống trung! Ví như gặp một người khách mà từ cách ăn mặc cho đến vẻ mặt rất nhiều khó đoán tuổi, cương vị, khó xác định nên gọi là chú hay anh, thì tiện số 1 cứ thời nay trở nên ” phức tạp “, nhiều khi thực hiện tất cả chúng ta đau đầu. Kể ra, cũng có khi ” nó ” giúp ta gỡ một tình thế khó xử, ” nó ” đã được dùng như thể một đại đến từ … giống trung ! Ví như gặp một người khách mà đến từ cách ăn mặc cho đến vẻ mặt rất khó đoán tuổi, cương vị, khó xác lập nên gọi chính là chú hay anh, thì tiện số 1 cứ
chào đồng chí
! Hoặc trước một thanh niên vận quần bò, tóc ngắn, cũng có khi chính là tóc dài, mà ta chưa dám chắc là trai hay gái thì đến từ ! Hoặc trước một người trẻ tuổi vận quần bò, tóc ngắn, cũng có khi chính là tóc dài, mà ta không dám chắc là trai hay là gái thì từđồng chíthật đắc dụng. Gọi bằng đồng chí cũng là cách “trung dung” mà một số cán bộ hay là dùng. Trong mấy kiểu kể trên thì có trường hợp làm ta vừa bực, vừa ngượng. Ấy chính là lúc ta tìm hiểu đã được “thật đắc dụng. Gọi bằng đồng chí cũng là cách ” trung dung ” mà 1 số ít cán bộ hay là dùng. Trong mấy kiểu kể trên thì có trường hợp thực hiện ta vừa bực, vừa ngượng. Ấy là lúc ta khám phá được “đồng chí” nọ hóa ra là một kẻ buôn lậu đến xin miễn thuế, hoặc chính là một “quan” tham nhũng đang phè phỡn ở trên lưng chúng ta.
Dù sao thì các tình thế “giống trung” ấy cũng có chút vui vẻ, đáng cười (cười tủm tỉm hoặc là buồn cười). Điều đáng buồn thật sự là khi người ta ” nọ hóa ra là một kẻ buôn lậu đến xin miễn thuế, hoặc là một ” quan ” tham nhũng đang phè phỡn trên sống lưng tất cả chúng ta. Dù sao thì những tình thế ” giống trung ” ấy cũng có chút vui tươi, đáng cười ( cười tủm tỉm hoặc chính là buồn cười ). Điều đáng buồn thật sự chính là khi người takhông cùng chí hướng với nhau nữa, thậm chí thù nghịch nhau mà vẫn gọi nhau bằng “đồng chí”! Đó chính là trường hợp các “đồng chí” cùng một cơ quan, hội đoàn, nhưng lại chia phe này phái khác, hoặc chính là đang tìm cách “hất cẳng” nhau! Có tờ báo đã gọi một tên tham nhũng cỡ bự là “đồng chí”, viện cớ “đồng chí” chỉ mới bị tố cáo, đang trong giai đoạn “điều tra” chứ chưa bị tòa án kết tội! Trong khi cả nước đang tìm diệt bọn chúng như kẻ thù nguy hiểm, cách biện bạch ấy nghe khó lọt tai và làm mọi người đau lòng!
Còn đến từ với nhau nữa, thậm chí còn thù nghịch nhau mà vẫn gọi nhau bằng ” đồng chí ” ! Đó chính là trường hợp những ” đồng chí ” cùng một cơ quan, hội đoàn, Tuy nhiên lại chia phe này phái khác, hoặc là đang tìm cách ” hất cẳng ” nhau ! Có tờ báo đã gọi một tên tham nhũng cỡ bự là ” đồng chí “, viện cớ ” đồng chí ” chỉ mới bị tố cáo, đang trong quá trình tiến độ ” tìm hiểu ” chứ không bị TANDTC kết tội ! Trong khi cả nước đang tìm diệt bọn chúng như quân địch nguy khốn, cách biện bạch ấy nghe khó lọt tai và thực hiện tất cả mọi người đau lòng ! Còn từđồng chíkhiến người ta phải đau đầu thì những ai để ý đến sự biến động trên chính trường quốc tế vừa qua hẳn đã rõ. Mới là khiến người ta phải đau đầu thì những ai chú ý đến sự dịch chuyển trên chính trường quốc tế vừa mới qua hẳn đã rõ. Mới làđồng chí thân thiết đó, bỗng hóa ra “ông” , và “ngài”. Và ngược lại… Đau đầu, vì cái ranh giới ấy đâu còn rõ ràng , và thời điểm nào thị sự chuyển vị ấy là thích hợp? Ai có thẩm quyền định ra các chuẩn mực đó? Vậy mà đôi khi mọi người vẫn sợ bị khiển trách. “ y, đến lúc này mà các cậu còn gọi tay X. chính là đồng chí à?”, hoặc chính là thấp thỏm: “Chà! Không biết bây giờ đã gọi ông Y. chính là đồng chí được chưa?…”
Thực ra, cũng có cách giải thoát. Từ thân thương đó, bỗng hóa ra ” ông ” , và ” ngài “. Và ngược lại … Đau đầu, vì cái ranh giới ấy đâu còn rõ ràng và thời gian nào thị sự chuyển vị ấy là thích hợp ? Ai có thẩm quyền định ra những chuẩn mực đó ? Vậy mà nhiều lúc tất cả mọi người vẫn sợ bị khiển trách. ” y, đến lúc này mà những cậu còn gọi tay X. là đồng chí à ? “, hoặc là thấp thỏm : ” Chà ! Không biết giờ đây đã gọi ông Y. là đồng chí đã được không ? … ” Thực ra, cũng có cách giải thoát. Từông và và
bà
rất lịch sự, có tự ngàn xưa , và nay vẫn đắc dụng. Nhưng vì một quan niệm, một nếp quen, người ta lại chỉ muốn dùng hai từ có tính phổ biến ấy một cách hạn hẹp. Biết làm sao được! Đó chính là chuyện đã vượt ra ngoài lĩnh vực ngôn từ.
Cuộc sống đang biến động đến chóng mặt , và trong cách sử dụng từ ngữ cũng như việc sắm đồ tiêu dùng, mỗi người có sở thích riêng. Dễ gì ai ép đã được ai. Chỉ mong sao đừng lầm lẫn, giả dối. Cũng mong sao đừng tráo trở. Có thể ai đó thay lòng đổi dạ, còn chúng ta, mong sao mãi mãi vẫn làrất nhã nhặn, có tự ngàn xưa , nay vẫn đắc dụng. Nhưng vì một ý niệm, một nếp quen, người ta lại chỉ muốn dùng hai đến từ có tính phổ cập ấy một cách hạn hẹp. Biết làm thế nào được ! Đó chính là chuyện đã vượt ra ngoài nghành ngôn từ. Cuộc sống đang dịch chuyển đến chóng mặt , và trong cách sử dụng từ ngữ cũng như việc sắm đồ tiêu dùng, mỗi người có sở trường thích nghi riêng. Dễ gì ai ép đã được ai. Chỉ mong sao đừng lầm lẫn, giả dối. Cũng mong sao đừng tráo trở. Có thể ai đó thay lòng đổi dạ, còn tất cả chúng ta, mong sao mãi mãi vẫn làđồng chí, chính là bạn tốt với nhau và với mọi người.
, chính là bạn tốt với nhau , và với chúng ta .