Xảy ra hơn 1 tuần rồi mà chưa hết cảm xúc khó xử, chuyện là sáng Chủ nhật, ngồi cafe lướt Facebook chém gió với cậu bạn học, thấy trào lưu xuống đồ chụp ảnh cùng sen đang được dân cư mạng chăm sóc tôi cũng ghé lại một khuôn hình khá độc lạ và tất yếu tấm hình ấy nhận được rất nhiều lời bình. Thấy hay hay tôi trở sống lưng điện thoại cảm ứng xoay chính diện tấm hình về phía cậu bạn học, tưởng được phen hưởng ứng, ai dè cậu bạn vốn dĩ rất kiệm lời của tôi vừa xua tay như đuổi ruồi, và vừa nói “ Ông xóa giúp đi ”. “ Có chuyện chi à ? ”. Tôi hỏi lại. “ Bà ấy là mẹ vợ tớ đấy ”. “ Thật a ? ” tôi hỏi rướn, bạn rầu rĩ trả lời : “ Thật mới đau ”. Thấy không khí có vẻ như lạc nhịp tôi chuyển hướng : “ Có mẹ vợ ngầu rứa còn chi bằng ”, bạn tôi đỏ mặt phân trần : “ Ngượng. Từ khi nó Open tràn ngập trên mạng cả nhà chả còn ai nhìn nhau quá 2 giây. Ngượng lắm ”. Tôi hỏi : “ Thế bà cụ có ngượng không ? ”. Bạn tĩnh mịch một lát rồi buông thõng một câu “ Cha của ngượng ” . Tôi xin phép không bàn sâu về tấm hình, cô ấy chắc nhiều tuổi rồi, khát vọng hồi xuân có lúc đưa người ta trượt ra khỏi năng lượng trấn áp của cảm hứng. Cô ấy không xấu, làm da nhăn nhúm và bộ ngực “ sát cánh cùng thời hạn ” ấy là chứng tích không hề chối cãi của ngàn ngày quyết tử dọc suốt theo quãng đời làm vợ, làm mẹ, thậm chí còn làm bà. Ai rồi cũng phải gửi lại nhan sắc cho quá khứ, tuổi ấy, cô ấy còn vớt vát níu giữ được ngần ấy đã là nỗ lực ghê gớm lắm. Có những khu công trình không hề gia cố được, dù nó là của tạo hóa chăng nữa ! Nhưng như vậy không có nghĩa là cô ấy không có quyền hoài niệm ! Thậm chí cô ấy có quyền tự huyễn hoặc bản thân về một dung nhan vĩnh cửu tràn trề sức sống của tuổi đôi mươi. Cô ấy cũng có quyền đòi nợ thời hạn theo cách của mình và níu kéo những gì mà rất lâu rồi chưa có cơ may chiêm nghiệm. Chỉ mong cô một điều nho nhỏ thôi, sen thanh tao lắm, cô đừng làm sen ngượng ! À, mà ngượng là gì nhỉ ? Nếu nói ngượng nghịu thì đó là tổng hợp của những vụng về, mất tự nhiên trong những cử chỉ, cách đi đứng, nói năng, do còn chưa quen, và ví dụ như “ Động tác nhận phong bì của trưởng phòng nhân sự còn rất chi là ngượng ”. Nếu nói là ngượng ngùng thì lại là cảm thấy xấu hổ, bồn chồn, tẽn tò, mất tự nhiên với ai đó. Ví dụ như : “ Trước bao nhiêu đại biểu huyện về chỉ huy đại hội mà sếp ta cướp forum nổ một tràng thơ con cóc tự biên làm bạn bè ngượng chín mặt ”. Ngượng là một trong những xúc cảm lành mạnh của con người. Nó hình thành trên nền tảng bản ngã cá thể và những chuẩn mực của đạo đức xã hội. Ngượng là cảm xúc xấu hổ ở một quãng số lượng giới hạn nào đó trong một trường hợp đơn cử nào đó. Ngượng chỉ hoàn toàn có thể là cảm xúc của kẻ thông thường. Người mắc bệnh điên hay rối loạn tinh thần phần đông mất trắng thứ xúc cảm kỳ diệu này. Nhưng cũng lạ, riêng biệt trong xã hội, trong hội đồng hay thậm chí còn ngay bên cạnh tất cả chúng ta vẫn có những kẻ không điên, cũng chả rối loạn tinh thần nhưng chưa khi nào ta nhìn thấy ở họ có cảm xúc ngượng. Hoặc là họ bị “ chai pin ” hoặc là họ chỉ biết “ ngượng nội tạng ”. Cơ quan nọ có nhân viên cấp dưới tháng 26 ngày thao tác thì có đến 25 buổi đi chậm còn một buổi cuối nữa là về sớm. Ấy vậy mà giao ban tuần chị vẫn oang oang phát biểu “ Đề nghị những chiến sỹ tất cả chúng ta đã đi làm là phải đúng giờ ”. Cuối năm bình xét thương hiệu chị lại xung phong ứng cử chiến sỹ thi đua cùng với lời công bố vàng như nước nghệ rằng “ Cho tôi xin tẹo thêm kỳ này để lên lương trước thời hạn. Thông cảm, chỉ còn 20 năm nữa là tôi về hưu rồi ”. Chị không ngượng, cái đó thuộc về cấu trúc da mặt của chị, nhưng chị không đọc được cảm xúc ngượng của người khác thì đúng là thảm họa nhân cách. Loại này nhiều, tựa như loại này cũng nhiều, dân gian gọi nhóm người này là “ bộ lạc đứt dây thần kinh xấu hổ ” .
Vụ cháy rừng kinh hoàng tại Hà Tĩnh đã tạm kết thúc với một bản án sắp sửa dành cho thủ phạm đã tiễn 50 ha rừng “đội nón ra đi”. Trong những ngày nước sôi lửa bỏng ấy tình người cũng được nhóm lên. Hàng ngàn suất cơm miễn phí của một nhà hàng ở Vinh đã đến được với lực lượng chữa cháy. Thật xúc động và đáng khâm phục. Chỉ có điều trong lúc lửa khói như điên cuồng ấy thì trên hàng trăm trang mạng người ta lại ngồi co ro trong phòng lạnh, lủi chuột khắp nơi lấy cắp ảnh tận Hà Nội, thậm chí vơ cả ảnh cháy rừng tận bên Mỹ nhét vào bài rồi cấy vào những lời tán dương có cánh đua nhau nặn ra những câu từ kêu gào khóc mướn như thể họ đang bỏng rát vì lửa Hồng Lĩnh không bằng. Khi bị bóc mẽ trộm ảnh, xào xáo thông tin thì vội lóng ngóng xóa quàng xóa hoảng cả “nhạc và lời” mà không hề có đến một phần tư câu xin lỗi. Chao ôi, nói gì bây giờ nhỉ, có lẽ “lêu lêu” cho vui thôi, chứ họ mà biết xấu hổ thì đã không có hành vi vừa thiếu đàng hoàng vừa trơ trẽn như vậy. Ngượng!
Ngượng
Còn nhớ cách đây mấy năm, khi không may xảy ra sự cố Formosa thì lập tức mấy vị xúi dân đi biểu tình hàng ba hàng bốn, và với những khẩu hiệu kiểu như “Cứu biển” “Cứu đồng bào HT”, ấy vậy mà tuần qua khi rừng cháy, hàng ngàn người lao vào lửa cứu rừng thì mấy vị “thợ cứu” này lại núp nắng tận đâu đâu. Thấy chưa, hiểu chưa, ngượng chưa!
Bạn đang đọc: Ngượng
Hôm qua, người viết bài này vừa lướt báo và đọc được thông tin một trạm BOT kêu thua lỗ và nã thẳng thừng ý kiến “nếu cứ tiếp tục thua lỗ thế này thì xin trả lại trạm cho Nhà nước”. Khiếp, nghe mà “thấu cảm” đến rụng rời tâm can. Tự nhiên lại nhớ câu của nói của bác Vương Đình Huệ lúc còn là Bộ trưởng Bộ Tài chính “Nhà nước không dọa ai, cũng đừng ai dọa Nhà nước”. Vâng, BOT lỗ thì trả đi, trả rồi dân quản cho, đừng dọa. Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật, không có nựng và dỗ dành ai đâu! Ngượng!
Nói về chữ ngượng thì nhiều lắm, thôi xin được dành phần còn lại của bài viết này để đề cập phát biểu gần đây của một cựu chỉ huy nhiều uy tín đang được báo chí truyền thông đặc biệt quan trọng chăm sóc. Ngày 29/6, Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức triển khai “ Hội thảo khoa học 50 năm Đảng bộ,
chính quyền sở tại và nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh triển khai di chúc thiêng liêng của quản trị Hồ Chí Minh ”. Tại buổi hội thảo chiến lược, phát biểu của một cựu chỉ huy thành phố thực sự đã tạo ra hiệu ứng tích cực, gây tiếng vang trong hội đồng và được nhiều báo trích dẫn . Sau những tổng hợp khoa học, nghiên cứu và phân tích thâm thúy và dẫn dắt logic về quy trình tăng trưởng đi lên với những thành tựu vượt bậc của thành phố, trở thành đầu tàu kinh tế tài chính cả nước, ông cũng thẳng thắn chỉ rõ ra mặt còn sống sót cần phải tập trung chuyên sâu khắc phục đó là : “ Công tác kiến thiết xây dựng Đảng trên 1 số ít mặt còn hạn chế, một bộ phận cán bộ, đảng viên xê dịch về phẩm chất chính trị, “ tự diễn biến ”, “ tự chuyển hóa ”, suy thoái và khủng hoảng, sa sút về phẩm chất đạo đức ; công tác làm việc kiến thiết xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức triển khai và kiến thiết xây dựng mạng lưới hệ thống chính trị chưa theo kịp với nhu yếu trách nhiệm trong tiến trình mới … ” . Giữa những bộn bề và phức tạp của vấn đề Thủ Thiêm, bài phát biểu của cựu chỉ huy thành phố như một hồi chuông cảnh tỉnh. Rất nhiều tờ báo trích đăng bài phát biểu quan trọng, thẳng thắn và rất là thâm thúy này. Cảm ơn ông đã nhìn ra, gọi thẳng tên hạn chế để khắc phục. Ông nói quá đúng, hơn khi nào hết đây là thời gian cần gạn đục khơi trong. Sớm hoàn thành xong một cỗ máy công quyền thực sự của dân, do dân và vì dân. Cần phải cẩn trọng với những người gì cũng muốn làm nhưng chả chịu làm gương, gì cũng muốn biết nhưng lại không biết … ngượng .