ERCP chính là gì vậy?
Nội Soi Mật Tụy Ngược Dòng, gọi tắt chính là ERCp, và chính là một kỹ thuật nội soi dùng để nghiên cứu và chữa những vấn đề về ống mật, ống tụy, , túi mật. Ống mật chính là những ống dẫn dịch mật đến từ gan , và túi mật; còn ống tụy dẫn dịch tụy đến từ tụy. Cả hai ống này đều đổ dịch vào tá tràng, chính là phần đầu tiên của ruột non.
Hình 1. Hình ảnh nội soi ở tá tràng, đối diện với nhú tá tràng; ống mật hiển thị bằng màu xanh lá cây và ống tụy hiển thị bằng màu nâu.
Bạn đang xem: Ercp chính là gì
Bạn đang đọc: Nội Soi Mật Tụy Ngược Dòng (ERCP)Tại sao cần thực hiện ERCP?
Lý do (hay chỉ định) thường mắc số 1 chính là nhằm phát hiện , và lấy sỏi nằm trong ống mật. những nguyên nhân khác có thể bao gồm tìm lý do gây đau dai dẳng ở vùng bụng ở trên bên phải, tìm nguyên do gây viêm tụy cấp , chữa tắc nghẽn ống mật do những khối u như ung thư tuyến tụy , nguyên do gây vàng da. Thông thường, trong những trường hợp này, siêu âm bụng hoặc một loại khảo sát Cộng Hưởng Từ (MRI) đặc biệt gọi là Chụp Cộng Hưởng Từ Đường Mật (MRCP) có thể đã được thực hiện giúp thu thập thông tin sơ bộ nhằm xác định mức độ cần thiết để làm ERCP.
ERCP được làm như thế nào?
ERCP được làm bởi bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa hoặc bác sĩ phẫu thuật, người được đào tạo chuyên khoa về kỹ thuật này. Ống soi chính là một ống dài, mềm, đầu có gắn đèn và camera. Do thủ thuật có an thần hoặc gây mê toàn thân, bệnh nhân cũng sẽ đã được bác sĩ gây mê tư vấn trước thủ thuật.
Ống soi được được đưa vào miệng, đi qua thực quản, dạ dày, rồi đến nơi ống mật đổ vào tá tràng; đây gọi chính là nhú tá tràng. Một ống thông chỉ bằng nhựa (mỏng) được luồn vào trong ống soi để đi đến đầu ống rồi sau đó đưa vào nhú tá tràng , ống dẫn mật. Tiếp theo, bác sĩ cũng sẽ tiêm chất cản quang vào ống dẫn mật và tiến hành chụp X-quang. Bằng phương pháp điều tra ống dẫn mật theo phương pháp này, những hình ảnh tắc nghẽn, sỏi mật, khối u, hoặc những bất thường của ống dẫn đều có thể được phát hiện.
Nếu phát hiện bất thường, bác sĩ có thể làm những kỹ thuật để can thiệp chữa trị hoặc cải thiện tình trạng. Thí dụ, nếu phát hiện có sỏi, bác sĩ có thể nong hoặc cắt rộng nhú tá tràng để lấy sỏi ra khỏi ống dẫn mật bằng dây dẫn. Nhú có cơ vòng thường đã được cắt bằng dao đốt (có dòng điện) trong quá trình thủ thuật (cắt cơ vòng), giúp cho ống dẫn mật đã được dẫn lưu tốt hơn. Nếu có tình trạng hẹp ống mật, bác sĩ sẽ đặt một ống nhựa hoặc kim loại ngắn gọi chính là giá đỡ (stent) vào chỗ hẹp để dẫn lưu dịch mật.
Xem thêm: Uy lực Chú Lăng Nghiêm – Thần chú đẩy lùi năng lượng tiêu cực
Hình 2. Hình ảnh minh họa dao cắt mở cơ vòng ở nhú tá tràng, sau khi đã cắt cơ vòng và đưa dây dẫn vào ống mật chủ, với một viên sỏi to trong ống mật.
Bệnh nhân cần chuẩn bị gì để làm ERCP?
Bệnh nhân cũng sẽ đã được yêu cầu nhịn ăn uống trước thủ thuật. Dạ dày phải đã được thực hiện sạch để có thể quan sát toàn diện. Dạ dày sạch còn giúp giảm nguy cơ nôn ói , hít sặc.
Bệnh nhân nên trao đổi về tất cả loại thuốc đang dùng với bác sĩ chữa trị , và bác sĩ gây mê, vì một số loại thuốc cần đã được điều chỉnh hoặc tạm thời ngưng dùng trước thủ thuật. Bước này đặc biệt quan trọng với người bệnh đang dùng aspirin, thuốc thực hiện loãng máu (warfarin hoặc heparin), clopidogrel, thuốc kháng viêm chưa chứa steroid (NSAIDs), insulin, hoặc những loại thuốc khác dành cho bệnh tiểu đường. Thuốc kháng viêm chưa chứa steroid chính là những loại thuốc thông dụng dùng để điều trị viêm khớp, và đau hoặc viêm, Thí dụ như ibuprofen, naproxen, , diclofenac. Bệnh nhân cần ngưng những loại thuốc làm loãng máu , aspirin hoặc clopidogrel trong vài ngày trước thủ thuật. Việc trao đổi về tình trạng dị ứng thuốc, bao gồm iốt hoặc chất cản quang đường tĩnh mạch cũng rất quan trọng.
Điều quan trọng chính là cần thông báo cho bác sĩ biết nếu người bệnh có chứng ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ hoặc những bệnh về phổi khác. Nếu có dùng máy thở áp lực dương liên tục (CAPA) vào buổi tối, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để biết mình có nên mang theo máy vào ngày thực hiện thủ thuật hay là không.
Nếu có bất kỳ bệnh về tim, bệnh nhân cũng nên trao đổi với bác sĩ, vì có thể cần làm một số nghiên cứu đặc biệt trước thủ thuật.
Bệnh nhân sẽ cần thân nhân hoặc bạn bè đi cùng để đưa bệnh nhân về nhà sau khi dùng thuốc an thần trong ngày thực hiện thủ thuật.
Bệnh nhân nên mong đợi gì trong Khoa Bệnh Viện Trong Ngày?
Tham khảo thêm: Dưỡng trấp niệu | Medlatec
Khi đến Khoa Bệnh Viện Trong Ngày (nếu người bệnh đã được chăm sóc , và chữa trong ngày), bệnh nhân sẽ được hỏi thăm về bệnh sử , xem xét những loại thuốc đang dùng. Bệnh nhân cũng sẽ đã được giải thích kỹ lưỡng về thủ thuật ERCP , và có cơ hội để đặt câu hỏi nhằm giải đáp thắc mắc. Đường truyền tĩnh mạch cũng sẽ đã được đặt để truyền dịch, thuốc an thần , và có thể chính là kháng sinh. Tùy thuộc vào những yếu tố khác nhau, người bệnh có thể được an thần Tuy nhiên vẫn còn tỉnh táo (an thần trung bình), hoặc gây mê toàn thân. Gây mê toàn thân sẽ do bác sĩ gây mê thực hiện và có thể cần dùng ống thở vì đây là mức độ an thần sâu. Bệnh nhân sẽ được yêu cầu tháo răng giả hoặc mắt kính trước khi đã được an thần.
Bệnh nhân sẽ đã được đưa đến Phòng Mổ , và nằm trên bàn chuyên dụng để chụp X-quang. Bệnh nhân cũng sẽ được yêu cầu nằm nghiêng bên trái, nằm sấp, và hoặc nằm ngửa. Một dụng cụ nhỏ chỉ bằng nhựa sẽ được đặt vào miệng người bệnh để giúp cho bảo vệ răng , và nướu. Sau khi dùng thuốc an thần, bệnh nhân cũng sẽ cản thấy thoải mái , và buồn ngủ hoặc rất thư giãn. Thủ thuật này thường dễ chịu , và hầu hết người bệnh đều cảm giác khỏe sau khi hoàn thành.
Tùy thuộc vào những phát hiện trong quá trình ERCP mà có thể làm nhiều kỹ thuật bao gồm sinh thiết, nong cơ vòng (cắt cơ vòng), lấy sỏi, đặt stent (ống) vào chỗ hẹp hoặc những phương pháp chữa trị khác. Thời gian làm thủ thuật kéo dài đến từ 30 phút đến hơn một giờ. Khí sẽ đã được bơm vào qua ống soi để chuyên viên nội soi có thể nhìn thấy bên trong ruột và dạ dày trong quy trình khảo sát.
Khi thực hiện xong thủ thuật, người bệnh cũng sẽ đã được chuyển đến phòng hồi tỉnh , và theo dõi cho đến khi thuốc an thần hết tác dụng. Đôi khi bệnh nhân cảm giác hơi khó chịu ở vùng bụng do khí vẫn còn trong ruột. Thông thường, tình trạng này cũng sẽ giảm sau ợ hơi hoặc xì hơi. Đau họng là tình trạng xảy ra khá phổ biến , thường khỏi trong 1 đến 2 ngày. Bệnh nhân có thể cảm thấy chếnh choáng hoặc khó tập trung, vì vậy người bệnh nên nghỉ ngơi cho đến cuối ngày. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân hoặc nếu có chữa trị hoặc thực hiện thủ thuật trong quá trình ERCp, và bệnh nhân có thể cần phải nhập viện qua đêm để theo dõi.
những biến triệu chứng có thể xảy ra với ERCP?
Mặc dù thủ thuật ERCP thường an toàn , dễ chịu Tuy nhiên vẫn có một số khả năng liên quan đến thủ thuật. Bác sĩ nên thảo luận những khả năng có thể xảy ra với người bệnh trước khi làm thủ thuật.
Chảy máu có thể xảy ra, đặc biệt chính là khi cắt cơ vòng của nhú tá tràng. Chảy máu thường chưa đáng kể và cũng sẽ tự khỏi. Nếu tình trạng này xảy ra trong thủ thuật thì có thể được chữa trị chỉ bằng những kỹ thuật nội soi, như kẹp clip cầm máu, tiêm epinephrine (thuốc co mạch), hoăc dùng dao đốt điện..Nhiễm trùng ống mật (viêm ống mật) có thể xảy ra, đặc biệt là khi ống mật không được dẫn lưu tốt. Một số bệnh nhân được chỉ định dùng kháng sinh trong thủ thuật , và trong một vài ngày sau khi làm ERCP.Viêm tụy xảy ra từ 3% đến 7% số bệnh nhân có thực hiện ERCP. Tình trạng này có thể nhận biết khi cơn đau bụng dữ dội hơn và không thuyên giảm bằng phương pháp ợ hơi hoặc xì hơi. Phần lớn trường hợp viêm tụy sau khi thực hiện ERCP thường nhẹ, hiếm khi nó có thể trở nên nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng , cần phải nhập viện.Lỗ thủng hoặc rách ở thực quản, dạ dày, ruột non, hoặc ống dẫn mật có thể xảy ra. Mặc dù đây là biến chứng hiếm mắc , có thể tự khỏi, nhưng nó có thể trở nên nghiêm trọng , và thậm chí cần phẫu thuật để chỉnh sửa.Hít sặc có thể xảy ra khi thức ăn từ dạ dày trào ngược lên cổ họng , bị hít vào đường thở, gây khó thở hoặc viêm phổi. những người bệnh đã nhịn ăn uống trong vài giờ trước thủ thuật cũng sẽ giảm thiểu khả năng này.Tác dụng không mong muốn với thuốc an thần hoặc gây mê.
Sau khi về nhà, khi nào người bệnh cần gọi cho bác sĩ?
Bệnh nhân nên liên hệ với bác sĩ ngay lập tức nếu có bất kỳ triệu chứng nào dưới đây sau khi thực hiện ERCP:
Sốt hoặc ớn lạnhĐau bụng dữ dộiNôn óiKhó nuốtCảm giác ‘lạo xạo’ dưới daChướng bụng nhiều thực hiện cứng , và đau khi sờ chạmChảy máu (phân có lẫn máu tươi, nâu sẫm hay đen, hoặc nôn ra máu)
Nếu có sinh thiết trong quy trình khảo sát, người bệnh nên tái khám theo hướng dẫn của bác sĩ để thảo luận về kết quả.
Xem thêm: Con Artist là gì vậy? Con Man, Con Job là gì vậy? Tiếng Anh 24H