Tâm thanh tịnh chính là gì?
Theo giáo lý nhà Phật, rất khó diễn đạt về tâm, mà càng nói tất cả chúng ta càng dễ rơi vào nói suông, nên tất cả mọi người cần thưởng thức. Sở dĩ Phật pháp còn sống sót đến thời nay sau gần 3.000 năm là nhờ giáo lý Tự tính tâm hay là phẩm chất giác ngộ nơi mỗi người. Suốt cả cuộc sống, Đức Phật thuyết giảng rất nhiều tầm cỡ cũng chỉ để nói về tâm, về chính tất cả chúng ta chứ chưa phải cái gì xa xôi, mờ ảo.
Trong các kinh điển có nhiều cách gọi khác nhau về Tâm thanh tịnh. Chẳng hạn, trong Thiền tông, các vị gọi Tâm là bản lai diện mục, là “chủ nhân ông”. Kinh Kim Cương gọi tâm là Kim cương hay Chân như.
Đối với người thực hành thực tế niệm Phật, tâm ấy được gọi là Di Đà tự tính. Đối với Mật thừa thì gọi là Đại Thủ Ấn, Đại Toàn Thiện, Tự tính tâm.
Bạn đang đọc: Tâm thanh tịnh là gì?
Theo giáo lý nhà Phật, tâm chưa là gì khác, đơn giản chỉ là tự tịnh thanh tịnh nơi mình. Chúng ta biết rằng, không phải đến khi mình có thân thì mới có tâm. Thực ra, tâm có từ trước, sau đó tái sinh trong loài người hay các cảnh giới khác của luân hồi.
Tâm thanh tịnh là gì?
Tâm là nền tảng của tất cả Luân hồi, Niết bàn, hạnh phúc, khổ đau. Thấu hiểu đã được điều này, chúng ta cần thực hành thiền định Tâm chính là nền tảng của tổng thể Luân hồi, Niết bàn, niềm hạnh phúc, khổ đau. Thấu hiểu được điều này, tất cả chúng ta cần thực hành thực tế thiền định.
Với mục đích xây dựng kiến thức căn bản cũng như định hướng mục tiêu tu tập đúng đắn cho các phật tử, sáng ngày 28/11/Giáp Ngọ (18/01/2015), TT.Thích Chân Quang – Phó ban Kinh tế Tài chánh T.Ư GHPGVN đã chia sẻ bài Pháp thoại với tựa đề “Tâm thanh tịnh” tại chùa Thiện Hòa (số 167/2 Thủ Khoa Huân, P.An Thạnh, thị xã Thuận An).
Mở đầu bài Pháp, Thượng tọa phát hiện ra rất nhiều nhiều mô hình tu tập mà những phật tử đang theo lúc bấy giờ, , và khẳng định chắc chắn mỗi mô hình tu tập có một tên gọi, một hình thức thực hành thực tế khác nhau, nhưng đều hướng về mục tiêu sau cuối chính là tu tâm để tâm đã được thanh tịnh, trong sáng. Tâm của chúng sinh không đã được thanh tịnh, hiền lành như tâm của những bậc Thánh. Để tâm được thanh tịnh như những bậc Thánh, tất cả mọi người phải tu rất trở ngại vất vả, , lâu dài hơn. Tâm của chúng sinh rất nhiều quan trọng vì nó quyết định hành động cõi mà chúng sinh đi về. Nếu tâm gian ác sẽ đi đến âm ti ; tâm tâm bỏn xẻn hay là phung phí thì nơi đến là ngã quỷ ; tâm ngu si, không biết phải trái thì nơi đến là súc sinh ; tâm biết phân biệt đúng sai thì về cõi người ; tâm nhiệt tình, năng nổ lo cho việc chung nhưng không có hướng đi về giải thoát thì về cõi Atula ; tâm thuần thiện, hiền lành thì về cõi trời. Nói chung, tâm thanh tịnh thì về cõi thanh tịnh. Đó chính là nhân quả .
Quảng cáo
Những đặc điểm chính của tâm thanh tịnh
Để Phật tử biết thế nào chính là tâm thanh tịnh, Thượng tọa phát hiện ra 5 đặc thù chính : Thứ nhất, tâm trong sáng là tâm chưa bị nhiễm bẩn bởi 4 điều chính là sự hung tàn, độc ác ; sự tham lam, ích kỉ ; sự sân hận , sự hiểu sai đạo lý. Qua đó khảo sát và phân tích rõ ràng từng các loại tâm. Ví dụ tâm gian ác là tâm dám thực hiện người khác đau khổ ; tâm tham lam, ích kỷ là tâm muốn nhiều , lo nhiều về cho mình ; tâm sân hận là tâm giận hờn, tự ái, nổi nóng ; tâm hiểu sai đạo lí là sống hời hợt, chưa có quan điểm sống, không hiểu chủ trương, đường lối, chủ trương. Từ những điều tra , và phân tích đó, Thượng tọa Kết luận tâm sân hận không phải chính là ác vì chưa nghĩ tới việc hại người khác. Tuy nhiên, ranh giới giữa cái sân , và cái ác chưa xa, nên người có tính sân hận dễ thao tác ác. Việc hiểu sai đạo lí cũng rất nguy khốn vì nó làm tâm mình trở nên tà kiến , ô nhiễm. Thứ hai, tâm trong sáng chính là tâm đã được tương hỗ bởi cái phước, chứ không phải cái tâm tự đứng một mình. Cái phước đã được hình thành, tích góp đến từ những việc làm, những tâm lý đúng đắn, tích cực của ta. Nó chính là yếu tố quan trọng số 1 nuôi dưỡng, duy trì sự sống cho tâm hồn , bộ não. Khi đã được phước tương hỗ, ta cũng sẽ trở nên mưu trí, sáng suốt hơn ; hoàn toàn có thể điều khiển và tinh chỉnh được tâm mình ; dễ ngủ , và dễ tập trung chuyên sâu hơn.
Thứ ba, tâm trong sạch chính là tâm chưa ưa thích hưởng thụ, dục lạc; việc ăn uống không phải là ăn cho no, cho chán mà ăn đủ chất để đảm bảo sức khỏe; biết đến từ bỏ những thú vui của cuộc đời (ma túy, nhậu nhẹt, game,..). Nếu thực hiện được những điều đó thì ta tu đúng hướng, tâm ta dần dần được thanh tịnh. Ngược lại, thì chính là tâm còn cấu ế, ô nhiễm. Việc giữ tâm trong sạch rất nhiều quan trọng vì đó là hạnh phúc. Chúng sinh không phải ai cũng biết điều này, nên cứ loay hoay đi tìm những hạnh phúc ảo, tạm bợ, khiến bản thân bị tổn hại cả về tiền bạc, sức khỏe.
Thứ tư, tâm trong sáng là tâm thường khởi lên những ý niệm lành , thiện. Đó là ý niệm thương người ; ý niệm tôn kính Phật, tôn kính những bậc Thánh, kính trọng những người đáng kính ; ý niệm bao dung với những người kém hơn mình về gia tài, năng lực, đạo đức, phước lành, v.v … Thứ năm, tâm trong sáng chính là tâm có tu tập thiền định, đạt đã được chánh niệm hoặc cao hơn chính là chánh định nhưng kín kẽ, nhã nhặn, không kiêu mạn. Người đạt đã được chánh niệm khi nào cũng an trú đã được trong pháp môn mình tu, tâm tỏa sáng, thanh tịnh. Người đạt đã được chánh định hoàn toàn có thể dẹp hết những tâm lý, bước vào những cảnh giới của Thánh vi diệu. Theo đó, mức độ thanh tịnh của tâm – tương ứng với một Thánh vị và một cõi trời. Người có tâm trong sáng hiện ra một đời sống mẫu mực mô phạm, trở thành tấm gương cho người xung quanh học tập theo.