Trong chính trị, vận động hành lang (tiếng Anh: lobby) là hành động cố gắng gây ảnh hưởng hợp pháp đến các hoạt động, chính sách hoặc quyết định của các quan chức chính phủ, thường là các nhà lập pháp hoặc thành viên của các cơ quan quản lý nhà nước. Ở một khía cạnh nào đó, các kiểu “chạy” giấy phép, “chạy” dự án của các doanh nghiệp Việt Nam có khả năng xem là một phần của hoạt động lobby. Ở Việt Nam hoạt động này bị xem là bất hợp pháp và bị coi là tham nhũng, nhưng tại Một vài nước phát triển như Hoa Kỳ, Anh… lobby là một hoạt động được luật pháp công nhận, có cả các công ty lớn chuyên hoạt động lobby theo đặt hàng.
Tham nhũng ở nhiều nước tăng trưởng được thực thi một phương pháp phức tạp dưới các vỏ bọc hợp pháp với danh nghĩa lobby. Đó là việc gián tiếp đưa hối lộ bằng nhiều hình thức hợp pháp như trải qua việc quyên góp, ủng hộ quỹ cho các chiến dịch của các chính trị gia, các nghị sĩ … Tổ chức minh bạch đã lên tiếng cảnh báo nhắc nhở về tình hình hoạt động hiên chạy dọc đã thao túng các quyết sách của giới chỉ huy châu u, dẫn đến thực trạng tham nhũng nghiêm trọng trong giới chỉ huy. Nhưng khó hoàn toàn có khả năng trừng phạt các hình thức tham nhũng chủ trương nếu châu u không cải phương pháp luật hoạt động hiên chạy, do đây là hoạt động giải trí được coi là hợp pháp.
Vận động hiên chạy dọc ở Hoa Kỳ
Vận động hiên chạy dọc tại Hoa Kỳ được bảo lãnh và kiểm soát và điều chỉnh bởi Đạo luật Công khai lobby ( Lobbying Disclosure Act 1995 – LDA ), Bộ luật về ngân sách liên bang ( Internal Revenue Code – IRC ) và Đạo luật Đăng ký đại diện thay mặt cho quốc tế ( Foreign Agents Registration Act – FARA ). Lobby được xem là một nghề hợp pháp. Vì được sự bảo lãnh của lao lý, nghề lobby tại Hoa Kỳ tăng trưởng rất mạnh. Theo thống kê, vào năm 1998 có 1.447 công ty và tổ chức triển khai thuê lobby để xử lý các nhân tố về ngân sách. Đến năm 2006, số lượng này đã tăng lên tới 4.516. Ước tính có khoảng chừng 13.700 lobbyist và khoảng chừng 300 công ty lobby có ĐK kinh doanh thương mại ( năm 2009 ). Nghề lobby tại Hoa Kỳ tăng trưởng mạnh do nước này là đối tác chiến lược kinh tế-chính trị quan trọng số 1 của hầu hết các nước trên quốc tế, và và nguồn ngân sách từ Washington cũng vô cùng ” béo bở ” so với các doanh nghiệp trong nước .
Bạn đang đọc: Vận động hành lang – Wikipedia tiếng ViệtỞ châu u
Từ khi trở thành nơi đặt trụ sở của Liên minh châu u (EU), Brussels (Bỉ) đã trở thành “miền đất hứa” của ngành công nghiệp lobby. Thống kê cho biết có khoảng 3.000 hãng lobby các loại (văn phòng giao tế nhân sự, đại diện của các doanh nghiệp, liên đoàn nghề nghiệp…) với số nhân viên khoảng 15.000 người tập trung ở Brussels. Số lobbyist ở thành phố này tương đương với số nhân viên của EU.
: Vận động hành lang – Wikipedia tiếng Việt
Lobby ở châu u đã được nâng lên mức chuyên nghiệp, chuyên nghiệp, từ các kế hoạch truyền thông online nhắm vào công chúng, đến các kế hoạch truyền thông online nhằm mục đích vào các nhà hoạch định chủ trương. Tuy nhiên, một phần hoạt động giải trí hoạt động hiên chạy đã bị biến tướng bằng việc đưa hối lộ qua nhiều hình thức như quyên góp, ủng hộ quỹ tranh cử của các chính trị gia, bán CP khuyến mại … dẫn đến thực trạng tham nhũng nghiêm trọng trong giới chỉ huy .
các vụ hoạt động hiên chạy nổi tiếng
Coca và Pepsi
Pepsi sinh ra sau Coca Cola các 13 năm. Và trong khi Coca không ngừng vươn ra toàn thế giới thì Pepsi 2 lần phá sản. Nhưng đến thời gian lúc bấy giờ, hoàn toàn có khả năng Pepsi và Coca không chênh lệch nhiều. Ngoài các nguyên do như nâng cấp cải tiến công thức, chớp lấy thị hiếu tiêu dùng … còn một nguyên do quan trọng khác cho sự thành công xuất sắc của Pepsi : lobby. Nhân vật quan trọng nhất trong chiến dịch lobby của Pepsi trước đây chính là Tổng thống Hoa Kỳ đời thứ 37 – Richard Nixon. Dĩ nhiên, Pepsi tạo dựng quan hệ với Nixon từ khi ông còn chưa trở thành ông chủ của White House. Nhờ mối quan hệ này, Pepsi đã được ” một bước lên mây ” khi Nixon vô tình rủ rê được Tổng bí thư Liên Xô Nikita Khrushchev cụng ly Pepsi để chụp ảnh lên báo ở hội chợ Moscow năm 1959. Tương truyền vì nặng ” ơn nghĩa ” với Pepsi, chữ ký tiên phong của Nixon khi trở thành tổng thống là … thông tư gỡ bỏ hết máy tự động hóa bán Coca trong dinh tổng thống và thay vào đó là Pepsi. Dĩ nhiên, Coca cũng không đứng yên để chịu ” ức hiếp “. Hãng này cũng tìm đến một nhân vật ” máu mặt ” để làm lobby, đó là ông Jimmy Carter. Sau khi Carter lên làm tổng thống, ông cũng làm 1 điều tựa như : thông tư gỡ bỏ hết máy bán Pepsi trong dinh tổng thống và thay bằng Coca. Nhưng Carter rõ ràng không có thời cơ để tạo ra được dấu ấn can đảm và mạnh mẽ như trường hợp của Nixon năm 1959. Cho đến nay, Coca, Pepsi và các doanh nghiệp đồ uống khác vẫn chi đậm cho hoạt động giải trí lobby. Năm 2009, ngành này chi tổng số 60 triệu USD cho lobby. Dĩ nhiên, Coca và Pepsi luôn đứng vị trí số 1. Năm 2009, Coca chi khoảng chừng 9,4 triệu USD cho hoạt động giải trí lobby, tăng vọt từ 2,5 triệu USD năm 2008. Pepsi cũng không chịu kém cạnh, tăng ngân sách lobby từ 1,2 triệu USD năm 2008 lên đúng bằng 9,4 triệu USD năm 2009 .
Boeing và Airbus
Năm 2010, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã gạt Airbus ra để ký với Boeing hợp đồng mua máy bay tiếp liệu trị giá 35 tỷ USD. Một vài người cho rằng tác dụng này là đương nhiên, vì Boeing là công ty Hoa Kỳ, trong khi Airbus là công ty châu u .
Tuy nhiên, miếng ngon không rơi từ trên trời xuống. Để có được hợp đồng này, Boeing đã phải chạy đua với Airbus suốt hơn 10 năm trời, từ khi Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ có kế hoạch nâng cấp hệ thống máy bay tiếp liệu. Và “mặt trận” chính trong cuộc chạy đua giữa 2 đại gia này không phải là công nghệ, giá cả, mà chính là lobby, theo tiết lộ của Politico. Chỉ trong vòng 1 năm 2008, 2 nhà sản xuất máy bay này đã chi tổng cộng trên 100 triệu USD cho lobby, trong đó Boeing chi 52 triệu USD và Airbus chi 47 triệu USD. Boeing cũng trội hơn Airbus khi lôi kéo được Hiệp hội Nhân công Hàng không và Kỹ thuật viên Quốc tế (IMAWA) đứng về phía mình trong cuộc chiến này. Không rõ Boeing đã chi cho IMAWA bao nhiêu, nhưng Politico cho biết IMAWA đã “nhả̶
1; ra 5 triệu USD để lobby cho Boeing. Trên phương diện “lobby công chúng”, mà cụ thể là các chiến dịch PR, Boeing cũng chi đậm hơn hẳn Airbus, khi chi 5 triệu USD cho các hoạt động PR ở thủ đô Washington, trong khi Airbus chỉ chi 1,7 triệu USD.
KOL (marketing) – Wikipedia tiếng Việt
Boeing cũng trội hơn về ” gà ” lobby. EADS ( công ty mẹ của Airbus ) thuê cựu Lãnh đạo phe đa phần ở Thượng viện Trent Lott và cựu Nghị sĩ John Breaux làm lobby trong đại chiến này, trong khi Boeing thuê cả cựu Lãnh đạo phe thiểu số ở Hạ viện Dick Gephardt và phu nhân của cựu Lãnh đạo phe hầu hết ở Thượng viện Tom Daschle, bà Linda Daschle .
BP trong vụ tràn dầu Vịnh Mexico
Khi hàng triệu thùng dầu mở màn loang trên Vịnh Mexico vào tháng 4-2010, các nhà làm luật đảng Dân chủ mở màn tranh luận về số tiền hài hòa và hợp lý mà công ty làm tràn dầu phải đóng phạt. Theo lao lý của Hoa Kỳ, các công ty dầu mỏ phải đóng tiền vào Quỹ Nghĩa vụ dầu tràn ( OSLTF ) để hỗ trợ khắc phục các vụ tràn dầu lớn. Nhưng theo Đạo luật Ô nhiễm dầu ( Oil Pollution Act of 1990 ), một công ty chỉ phải đóng tối đa 75 triệu USD. Tuy nhiên, chính quyền sở tại liên bang cho rằng số lượng đó đã lỗi thời, nên nâng lên 1 tỷ USD. Nhưng người ta nhanh gọn nhận ra rằng rõ ràng thiệt hại của vụ dầu tràn ở Vịnh Mexico vượt xa số lượng đó, nên một nhóm các nghị sĩ, đứng vị trí số 1 là Robert Menendez, đã cố gắng nỗ lực biến hóa luật với đề xuất kiến nghị nâng mức trần từ 75 triệu USD lên 10 tỷ USD. Đề xuất này được hầu hết công chúng ủng hộ can đảm và mạnh mẽ, nhưng đương nhiên vấp phải sự phản đối của đa phần nghị sĩ Cộng hòa và Một vài ít nghị sĩ Dân chủ ở các bang có dầu mỏ .
Ở giữa sự giằng co, các nhà lobby đã ra tay. BP chi 8,43 triệu USD năm 2011 để các nhà làm luật “thấy” rằng thảm họa tràn dầu không phải xuất phát từ nguyên do chủ quan của công ty. Đó là một con số tăng vọt so với 1 triệu USD chi cho lobby năm 2010. BP đã thuê một trong các công ty lobby danh giá nhất trong chiến dịch lobby này, đó là K Street. Năm 2011, họ trả The Duberstein Group 400.000 USD để lobby các nhà điều tra vụ tràn dầu, theo công bố của hồ sơ lobby. BP chi 90.000 USD cho Stuntz, Davis & Staffier để hỗ trợ vận động Quốc hội điều chỉnh Đạo luật “Offshore Moratorium”. Đại gia năng lượng Anh cũng chi 320.000 USD cho The Podesta Group trong năm 2011 để vận động các nhà làm luật cho phép công ty khai thác trở lại ở Vịnh Mexico.
LGBTQ là gì và tìm hiểu về cộng đồng LGBT hiện nay
Không chỉ hỗ trợ giảm nhẹ các hình phạt, tờ New York Times hồi tháng 3 cho rằng các đồng xu tiền lobby còn hỗ trợ BP giành được lợi lớn trong việc đấu thầu các giếng dầu và khí đốt ở Vịnh Mexico khi Chính quyền Obama đấu giá mời thầu các giếng dầu / khí đốt ở đó vào tháng 12-2011. Và trong khi BP đã bỏ lỡ trần 75 triệu USD và công bố sẽ chi 7,8 tỷ USD để bồi thường vụ tràn dầu, tờ ProPublica cho rằng số lượng đó thấp hơn nhiều so với dự trù của nhiều người .
Dịch cúm H1N1 năm 2009
Vào tháng 4, khi tín hiệu tiên phong đến từ Mexico, Tổ chức y tế thế giới ( WHO ) đã vội vã công bố đại dịch. Các số liệu về bệnh ở mức rất thấp, chưa tới 1.000 người nhiễm và tỷ suất tử trận cũng rất thấp, nhưng mức báo động của WHO lại rất cao. Đó là vì các hãng bào chế dược phẩm đã ngầm lobby để ảnh hưởng tác động đến các quyết định hành động. Klaus Stohr – người đứng đầu ủy ban dịch tễ học WHO vào thời gian đó, lại cùng lúc trở thành một viên chức hạng sang ở Hãng bào chế dược Novartis. Cũng có các mối quan hệ tựa như sống sót giữa Glaxo hay Baxter và nhiều nhân vật có thế lực ở WHO. Các hãng bào chế thuốc lớn này đều cài cắm các người của họ làm quan chức trong các cỗ máy y tế, và và sau đó các quan chức này đã ra các quyết định hành động có lợi cho công ty hỗ trợ vốn cho họ .
Năm 2010, Ủy ban Y tế của Hội đồng châu u đã phải thành lập ủy ban điều tra về vai trò lobby của các hãng dược phẩm đối vớicác chuyên gia y tế để thổi phồng mức độ báo động thành một “đại dịch thế kỷ”. Ông Wolfgang Wodarg, chủ tịch Ủy ban y tế của Hội đồng châu u đã lên án các hãng dược phẩm đã xúi giục, kể cả hối lộ cho giới chuyên gia và các người có trách nhiệm về sức khỏe cộng đồng để thổi phồng mức báo động dịch cúm A/H1N1 thành “một đại dịch thế kỷ” nhằm bán các sản phẩm của họ. Wolfgang Wodarg nhấn mạnh cuộc điều tra là để làm rõ về điều mà ông gọi là “chiến dịch đầu độc dư luận có quy mô lớn” này.