Bạn đã bao giờ bắt gặp thuật ngữ Ergonomic xuất hiện trên những bản hướng dẫn sử dụng sản phẩm? Hoặc bạn không thể hiểu Ergonomic luôn có mặt trong những mô tả thiết kế là gì? Bạn tìm hiểu về thiết kế sản phẩm mà Ergonomic cần bạn quan tâm đến? Ergonomic là gì?
Ergonomic là gì?
Lấy một ví dụ đơn thuần, bạn đang đặt tay lên con chuột máy tính của bạn. Bạn tự hỏi tại sao con chuột lại hoàn toàn có thể nằm gọn trong bàn tay mình đến thế ? Tại sao bạn hoàn toàn có thể sử dụng nó hàng giờ mà không cảm thấy nhức mỏi ? Tại sao sắc tố của nó lại như vậy mà không phải là một màu nào khác ? Sự đo lường và thống kê về Công thái học – Ergonomic chính là yếu tố tạo nên sự vừa khít và tự do tuyệt vời đó .
Ergonomic hay Human Factor ( Tiếng Việt : Công thái học ) là bộ môn khoa học điều tra và nghiên cứu mối quan hệ giữa con người và môi trường tự nhiên thao tác của họ, đặc biệt quan trọng trên góc nhìn “ sử dụng ”. Để loại sản phẩm đạt đến sự tương thích tốt nhất với người dùng, những nhà phong cách thiết kế phải bảo vệ thiết bị và thiên nhiên và môi trường thao tác thích hợp năng lực cũng như hạn chế của người sử dụng chúng .
Nói cách khác, tâm sinh lí và cơ thể người, đi kèm với phương thức sử dụng một sản phẩm quyết định phần lớn đến kích thước, hình thái sản phẩm này. Sự quyết định đó chính là Ergonomic. Ergonomic làm cho sản phẩm thân thiện hơn, thoải mái hơn và hoạt động tốt hơn đối với con người.
Ergonomic – Nhân tố không thể thiếu trong thiết kế sản phẩm
Bàn phím ergonomic Ergonomic – Công thái học tương quan đến hàng loạt môi trường tự nhiên thao tác, nhưng tiềm năng quan trọng Ergonomic thường hướng tới là kích cỡ và hình dạng của những đối tượng người dùng vật thể. Thiết kế loại sản phẩm có nghiên cứu và điều tra Ergonomic yên cầu việc sử dụng bộ đo khung hình chuẩn được gọi là tài liệu nhân trắc học. Nhân trắc học cung ứng số đo chuẩn những bộ phận trên khung hình, có sự phân biệt theo giới tính hay nhóm tuổi. Bộ đo này hoàn toàn có thể biến hóa từ nước này sang nước khác do sự khác nhau về đặc thù khung hình trên tộc người .
Nguồn gốc cách gọi thuật ngữ
Thuật ngữ Công thái học – Ergonomic ( trong tiếng Hy Lạp “ ἔργον – work ” có nghĩa là “ thao tác ” và “ νόμος – natural laws ” mang nghĩa “ qui luật tự nhiên ” ) bước vào từ điển văn minh lần tiên phong khi nhà khoa học Ba Lan Wojciech Jastrzębowski sử dụng trong bài viết “ Đề cương về Công Thái Học – The Outline of Ergonomics ” của ông. Sau đó, thuật ngữ Ergonomic được biết đến thoáng rộng trong từ điển Tiếng Anh nhờ nhà tâm lý học người Anh Hywel Murrell, người đặt nền tảng Công Thái Học Xã Hội – The Ergonomics Society. Ông đã sử dụng điều tra và nghiên cứu về Công thái học ship hàng trong và sau Chiến tranh Thế giới II .
Những bộc lộ của thuật ngữ “ Nhân tố con người ” – Human Factor tại Bắc Mỹ cũng nhấn mạnh vấn đề những góc nhìn tựa như như Ergonomic, trong đó “ yếu tố con người ” đơn cử tác động ảnh hưởng đến hoạt động giải trí và phong cách thiết kế của mạng lưới hệ thống công nghệ tiên tiến vật lí. Thuật ngữ Ergonomic – Công thái học và Nhân tố con người – Human Factor về cơ bản là đồng nghĩa tương quan .
Lĩnh vực chuyên môn của Ergonomic
Ergonomic – Công thái học gồm 3 lĩnh vực nghiên cứu chính: Công thái học vật lí, Công thái học nhận thức và Công thái học tổ chức.
Công thái học vật lí – Physical ergonomics quan tâm đến cơ thể con người, dữ liệu nhân trắc học, đặc tính cơ học và sinh lí sinh học có liên quan đến hoạt động thể chất của con người. Nguyên tắc của Công thái học vật lí được sử dụng rộng rãi trong thiết kế sản phẩm tiêu dùng và công nghiệp. Ví dụ thay cầm tuốc nơ vít phải phù hợp với bàn tay nắm, sử dụng chất liệu nhựa dẻo mềm, có tính đàn hồi bảo vệ tay và tăng ma sát giữa da bàn tay với bề mặt nắm. Ngoài ra, Công thái học vật lí còn đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực y tế.
Công thái học nhận thức – Cognitive ergonomics nghiên cứu tâm thần học con người như nhận thức, phản ứng vận động hay các ức chế thần kinh. Ví dụ như ý nghĩa của màu sắc trong thiết kế, tác động của màu sắc tới thần kinh con người trong thời gian làm việc lâu dài (đồ dùng văn phòng thường tránh các tông màu sặc sỡ sẽ gây nhức mỏi mắt, đau đầu nếu làm việc lâu…) hay khoảng cách an toàn cho mắt khi sử dụng máy vi tính, ti vi….
Công thái học tổ chức – Organizational ergonomics liên quan đến việc tối ưu hóa các hệ thống kỹ thuật xã hội, bao gồm cả cấu trúc tổ chức, chính sách, qui trình: thông tin liên lạc, thiết kế dự án, hệ thống dự án, làm việc tương tác, quản lí, công thái học cộng đồng…..
Ergonomic – Công thái học trong thiết kế
Liệu bạn có trọn vẹn thỏa mãn nhu cầu khi dùng một mẫu sản phẩm thích mắt nhưng lại gây phiền phức khi sử dụng ? Cậu vấn đáp chắc như đinh là không !
Hình thức (đôi khi còn có cả màu sắc) của sản phẩm trong thiết kế công nghiệp bị ràng buộc chặt chẽ bởi công thái học và công nghệ ứng dụng, tức là haiyếu tố con người và sản xuất. Ergonomic – Công thái học trong thiết kế yêu cầu sự quan sát dài lâu và nghiên cứu bài bản. Dữ liệu nhân trắc học cung cấp phép tính tương đối của sự tương tác kích thước cơ thể người và kích thước sản phẩm, thường chia hai giới tính nam và nữ. Gồm nam: 95%nam – 50%nam – 25%nam và nữ: 95%nữ – 50%nữ – 25%nữ. Xác định đối tượng sử dụng sản phẩm tạo điều kiện tính toán Ergonomic. Trong đó 95% nam được tính cho các kích thước “sức chứa” như chiều rộng của ghế ngồi, lối đi lại, chiều rộng cửa…..để đảm bảo những người to lớn nhất cũng có thể sử dụng thoải mái. 25% nữ tính cho các kích thước “tầm với” như chiều cao của mặt ghế, tay cầm trên xe buýt, chiều rộng và dài của bàn….…để đảm bảo những người thấp bé nhất cũng có thể dùng được.
Bộ dữ liêu nhân trắc học nam giới (Đơn vị tính: inch)
Tóm lại, Ergonomic – Công thái học chính là bí mật đằng sau sự thoải mái của mỗi sản phẩm công nghiệp, là nhân tố quyết định đến sự thành công của một nhà thiết kế. Các nhà thiết kế luôn phải tìm kiếm và loại trừ tất cả những yếu tố gây bất lợi cho con người khi sử dụng sản phẩm cùng công nghệ sản xuất mới. Đó cũng là quá trình tất yếu của sự nâng cấp, tiến hóa của sản phẩm.